Wyrok SN z dnia 29 listopada 2018 r., sygn. IV CSK 378/17

1. Świadczenie wykonawcy z umowy o roboty budowlane jest podzielne, gdyż z reguły może być spełniane bez istotnej zmiany przedmiotu świadczenia.

2. Zastosowanie art. 5 k.c, może znaleźć zastosowanie tylko wtedy gdy podmiot uprawniony wykonuje prawo, które mu przysługuje ("czyni użytek z prawa") a wykonywanie prawa pozostaje w sprzeczności z jednym z kryteriów wymienionych w art. 5 k.c, tj. z zasadami współżycia społecznego lub też ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. Przepis ten ma wyjątkowy charakter i może mieć zastosowanie w przypadku nadużycia prawa przez osobę korzystającą z przysługującego jej formalnie uprawnienia. Istnieje przy tym domniemanie, że osoba uprawniona korzysta z przysługującego jej prawa podmiotowego w sposób legalny, tj. zasługujący na ochronę prawną. Kwestionujący takie uprawnienie obowiązany jest wykazać racjonalne przesłanki swojej kontestacji.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)

SSN Marian Kocon

SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa J. G. przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń (...) Spółce Akcyjnej (...) w W. i (...) Infrastrukturze [...] Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 listopada 2018 r., skargi kasacyjnej pozwanej (...) Infrastruktury [...] Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 11 maja 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej oddalenia apelacji pozwanej (punkt 3) oraz obejmującej koszty postępowania (punkt 2 b, 2 c oraz punkt 4) i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w (...) pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód J. G. wskazując jako pozwanych (...) Infrastrukturę [...] spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w G. oraz Towarzystwo Ubezpieczeń (...) Spółkę Akcyjną (...) w W. wniósł o ustalenie, że pozwana spółka z o.o. nie ma podstaw do skutecznego odstąpienia od umowy z dnia 16 czerwca 2008 r., którą powód zawarł z nią jako lider konsorcjum z udziałem niewystępującego w sprawie podmiotu trzeciego lub rozwiązania tej umowy oraz że nie istnieje podstawa prawna do żądania przez tą pozwaną od pozwanego Towarzystwa Ubezpieczeń dokonania wypłaty jakiejkolwiek kwoty z gwarancji ubezpieczeniowej zabezpieczającej wykonanie lub należyte wykonanie umowy z dnia 16 czerwca 2008 r., a także ustalenia, że pozwane Towarzystwo nie ma obowiązku zastosowania się do żądania przez pozwaną spółkę (...) Infrastrukturę wypłaty jakiejkolwiek kwoty z powyższej gwarancji, gdyby takie żądanie zostało zgłoszone mimo braku odpowiedniej podstawy prawnej i ustalenia, że pozwana spółka w stopniu rażącym narusza prawo i postanowienia umowy z dnia 16 czerwca 2008 r. wskutek odstąpienia od niej i wystąpienia z żądaniem wypłaty kwoty wynikającej z gwarancji ubezpieczeniowej.