Wyrok SN z dnia 27 kwietnia 2018 r., sygn. IV CSK 226/17

Zgodnie z art. 527 k.c. dla skuteczności powództwa pauliańskiego ustawa wymaga, aby dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. Świadomość pokrzywdzenia wierzyciela istnieje, gdy dłużnik wie, iż na skutek czynności prawnej określone aktywa wyjdą z jego majątku i że z tego powodu wierzyciel/wierzyciele będą mieli trudności z zaspokojeniem, a w konsekwencji nastąpi ich pokrzywdzenie. Do przyjęcia, że dłużnik dokonywał czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, wystarczy, by dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał w granicach ewentualności.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)

SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

w sprawie z powództwa Skarbu Państwa - Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. przeciwko I. S. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 27 kwietnia 2018 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 27 stycznia 2017 r., sygn. akt II Ca (...),

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w B. do ponownego rozpoznania pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w B. oddalił powództwo Skarbu Państwa - Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. przeciwko I. S. o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd ustalił, że pozwana i jej brat A. S. w dniu 4 kwietnia 2011 r. zawarli w formie aktu notarialnego umowę darowizny przysługującego A. S. udziału w wysokości % części w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego, opisanego w akcie notarialnym, przy czym wartość tej darowizny strony określiły na kwotę 60.000 zł. Pozwana zamieszkuje w tym lokalu. Do umowy doszło, ponieważ pozwana w dniu 29 marca 2011 r. przystąpiła do długu brata, jaki miał on w stosunku do ,,A." sp. z o.o. w B., na rzecz której to spółki prawomocnym wyrokiem z dnia 13 kwietnia 2010 r. zasądzono kwotę 43.060 zł z ustawowymi odsetkami od 2 października 2009 r. i kwotę 2.981 zł z tytułu kosztów procesu. Na mocy ugody zwartej w dniu 29 marca 2011 r. przez pozwaną z wierzycielem brata, zobowiązała się ona zapłacić kwotę 52.200 zł na poczet wierzytelności stwierdzonej wyrokiem oraz 7.000 zł tytułem kosztów postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika, w terminie do 5 kwietnia 2011 r. W celu uzyskania środków na spłatę zadłużenia brata pozwana zawarła umowę pożyczki kwoty 50.000 zł. Kwoty 52.500 zł i 7.000 zł pozwana zapłaciła spółce ,,A." w dniu 4 kwietnia 2011 r.