Wyrok SN z dnia 8 lutego 2018 r., sygn. II CSK 280/17

1. Członkowie zarządu, ze względu na obowiązki związane ze sprawowaną funkcją, mają interes prawny w zaskarżaniu uchwał rady nadzorczej spółki.

2. Rada nadzorcza w składzie nieodpowiadającym wymaganiom umowy (statutu) spółki nie może funkcjonować, jako organ tej spółki.

3. Utrata możliwości kierowania przez zarząd kadłubowy działalnością osoby prawnej lub reprezentowania jej na zewnątrz uzasadnia ustanowienie kuratora dla tej osoby (art. 42 § 1 k.c.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Paweł Grzegorczyk (przewodniczący)

SSN Marian Kocon

SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa A. S. przeciwko "Ł." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł., obecnie "B." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. o ustalenie, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 8 lutego 2018 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 6 grudnia 2016 r., sygn. akt I ACa (...),

1) odrzuca skargę kasacyjną skierowaną do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie II (drugim) zaskarżonego wyroku,

2) oddala skargę kasacyjną w pozostałej części,

3) zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3600 (trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

A. S. wniósł o stwierdzenie, że nieważna jest uchwała rady nadzorczej pozwanej spółki Ł. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Ł. w sprawie odwołania go ze składu zarządu spółki. Ponadto powód wnosił o stwierdzenie, że jest członkiem zarządu tej spółki i pełni funkcję prezesa.

Wyrokiem z dnia 16 marca 2016 r. Sąd Okręgowy oddalił powództwo. Uznał przede wszystkim, że powód nie ma interesu prawnego w zaskarżeniu uchwały na podstawie art. 189 k.c. Niezależnie od tego Sąd Okręgowy stwierdził, że brak jest merytorycznych przesłanek do stwierdzenia nieważności uchwały z powodu sprzeczności z prawem.

Sąd Okręgowy oparł swe rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach:

Według § 15 umowy pozwanej spółki jej rada nadzorcza składa się z siedmiu do dziewięciu członków wskazanych przez osoby i instytucje opisane w umowie. Do ważności uchwał rady nadzorczej wymagane było pisemne zaproszenie na posiedzenie wszystkich jej członków oraz obecność na posiedzeniu co najmniej połowy członków rady (§ 22 umowy spółki). Według § 24 umowy spółki członkowie zarządu są powoływani przez radę nadzorczą na okres, przy czym zarząd lub jego poszczególni członkowie mogą być odwołani lub zawieszeni w czynnościach przez radę nadzorczą. Szczegółowy sposób działania rady nadzorczej określał regulamin rady. Według § 7 tego regulaminu jeżeli w okresie kadencji skład rady zmniejszy się poniżej siedmiu osób, w miejsc brakującego członka rady, w ciągu jednego miesiąca powinien zostać powołany następca. Zgodnie z § 8 ust. 2 regulaminu mandaty członków rady nadzorczej wygasają w razie ich rezygnacji z pełnionej funkcji, z dniem przyjęcia rezygnacji przez zgromadzenie wspólników. Na dzień 28 kwietnia 2014 r. na godz. 13 zostało zwołane posiedzenie rady nadzorczej z porządkiem obrad obejmującym odwołanie i powołanie do składu zarządu. W tym dniu rada liczyła ośmiu członków. Około godz. 8:30 - 9:00 jeden z członków rady złożył rezygnację na skrzynkę emailową prezesa zarządu spółki a drugi z członków rady uczynił to samo około godz. 10:30 - 11:00 na piśmie w siedzibie spółki na ręce prokurenta spółki. Po godz. 11 - tej o rezygnacjach zastali powiadomieni mailem pozostali członkowie rady nadzorczej. Do maila zostało załączone pismo prokurenta spółki, który stanął na stanowisku, że w związku ze zmniejszeniem składu rady nadzorczej poniżej minimum określonego w umowie spółki, dla prawidłowego funkcjonowania i podejmowania wiążących i prawnie skutecznych uchwał oraz decyzji, konieczne jest uzupełnienie składu rady nadzorczej przez zgromadzenie wspólników, które zarząd zwoła niezwłocznie. Prokurent wskazał też, że do czasu uzupełnienia składu rada nie jest organem osoby prawnej i nie może podejmować skutecznie prawnych decyzji. Na posiedzenie rady stawiło się sześciu członków. Pomimo sporu pomiędzy przewodniczącą rady a członkiem zarządu, co do momentu wygaśnięcia mandatów członków rady, którzy złożyli rezygnację (przewodnicząca uważała, że do wygaśnięcia mandatu niezbędne jest przyjęcie rezygnacji przez zgromadzenie wspólników zaś według członka zarządu decyduje o tym moment złożenia w spółce oświadczenia o rezygnacji) zarządzono głosowanie i większością czterech głosów za przy jednym głosie przeciwnym i jednym głosie wstrzymującym, powód został odwołany ze składu zarządu i w jego miejsce jako prezesa powołano B. W. Postanowieniem z dnia 22 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Ł. dokonał stosownych zmian w rejestrze prowadzonym dla spółki.