Wyrok SN z dnia 4 kwietnia 2017 r., sygn. III UK 92/16

Odmowa ustanowienia pełnomocnika z urzędu dla osoby nieporadnej, cierpiącej na chorobę psychiczną, spowodowała nieważność wyroku sądu apelacyjnego. Zainteresowany został bowiem pozbawiony możliwości obrony swych praw.

Gazeta Prawna nr 100/2017

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Bogusław Cudowski

SSN Dawid Miąsik

w sprawie z odwołania P.D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 kwietnia 2017 r., skargi kasacyjnej odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 15 grudnia 2015 r., sygn. akt III AUa .../15,

uchyla zaskarżony wyrok, znosząc postępowanie przed Sądem Apelacyjnym w [...], uchyla także poprzedzający go wyrok Sądu Okręgowego w [...] z dnia 9 lutego 2015 r., sygn. IV U .../14 i sprawę przekazuje temu Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w [...] wyrokiem z dnia 15 grudnia 2015 r. oddalił apelację ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego w [...] z dnia 9 lutego 2015 r., którym oddalono odwołanie P.D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 marca 2014 r., odmawiającej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczony, ur. 18 marca 1977 r., złożył pierwszy wniosek o rentę w dniu 8 lipca 2005 r. W postępowaniu przed organem rentowym został uznany za zdolnego do pracy, wobec czego odmówiono mu prawa do renty. W sprawie IV U .../05, toczącej się na skutek odwołania od decyzji odmownej, Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego pulmonologa, który uznał ubezpieczonego za zdolnego do pracy. P. D. cofnął odwołanie od decyzji organu rentowego, w związku z czym postępowanie sądowe zostało umorzone postanowieniem z 15 lutego 2006 r. Ponowny wniosek o rentę ubezpieczony złożył w dniu 18 października 2013 r. Lekarz orzecznik uznał go za całkowicie niezdolnego do pracy od 25 sierpnia 2010 r., natomiast komisja lekarska, podtrzymując orzeczenie w zakresie stopnia niezdolności do pracy, datę powstania tej niezdolności ustaliła na 10 lipca 2010 r. Ubezpieczony legitymuje się ogólnym stażem ubezpieczenia w wymiarze 9 lat, 8 miesięcy i 11 dni. Organ rentowy zaskarżoną decyzją odmówił mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wobec niespełnienia przesłanki posiadania wymaganego okresu ubezpieczenia w okresie 10 lat zarówno przed datą powstania niezdolności do pracy, jak i przed dniem złożenia wniosku o świadczenie rentowe. Na podstawie dowodu z opinii biegłych psychologa, psychiatry, pulmonologa i chirurga naczyniowego Sąd pierwszej instancji ustalił, że odwołujący się jest całkowicie niezdolny do pracy z przyczyn psychiatrycznych, tj. z powodu schizofrenii paranoidalnej, od 17 lipca 2010 r. na okres dwóch lat. Odnośnie do okresu wcześniejszego brak jest jakiejkolwiek dokumentacji medycznej, zaś stwierdzone przez psychiatrę zaburzenia adaptacyjne po jednej wizycie w 2005 r., bez dalszego leczenia, nie świadczą o istnieniu już wówczas choroby psychicznej. Nie ma również podstaw do stwierdzenia wcześniejszej daty powstania niezdolności do pracy z powodu schorzeń układu oddechowego, na co powoływał się ubezpieczony. Orzeczenie Obwodowej Komisji Lekarskiej z dnia 15 lutego 1995 r., zaliczające go do II grupy inwalidzkiej, wydano z uwagi na astmę oskrzelową istniejącą od dzieciństwa, lecz ani w sprawie IV U 1 ./05, ani w sprawie niniejszej biegły pulmonolog nie stwierdził istnienia niezdolności do pracy z uwagi na stan układu oddechowego.