Postanowienie SN z dnia 24 listopada 2016 r., sygn. III CSK 35/16

Podstawy przyjęcia osoby chorej do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody, ujęte w art. 29 ust. 1 u.o.z.p., zostały określone bardzo wąsko i rygorystycznie. Nie stanowi o ich zaistnieniu ani ustalenie, że osoba ta wymaga leczenia, ani to, że podjęcie leczenia byłoby wskazane i korzystne dla niej, ani nawet to, że zaniechanie leczenia szpitalnego spowoduje pogorszenie jej stanu zdrowia psychicznego. Swoiste uregulowanie art. 29 ust. 1 pkt 1 u.o.z.p. nakłada na sąd obowiązek określenia szczególnej prognozy, wynikającej z hipotetycznej oceny dotyczącej mogących nastąpić w przyszłości skutków. Chodzi bowiem o objaśnienie "znacznego pogorszenia stanu zdrowia" w kontekście "dotychczasowego zachowania" chorego. Przekonanie o ziszczeniu się tych przyczyn wymaga dokonania gruntownych ustaleń opartych w głównej mierze na opinii biegłych lekarzy psychiatrów (art. 46 ust. 2 u.o.z.p.). Pożądane jest przeprowadzenie przez sąd właściwej weryfikacji opinii, w odniesieniu do wnikliwego sprawdzenia, czy zawiera ona wymagane elementy oraz co do prawidłowości wyprowadzonych wniosków końcowych. Na sądzie spoczywa obowiązek podania okoliczności uzasadniających przymusowe leczenie przez zaprezentowanie określonych faktów będących podłożem wnioskowania tak biegłego, jak i samego sądu. Niedopuszczalne byłoby poprzestanie jedynie na wnioskach biegłego. W tego rodzaju postępowaniu sąd powinien szczególnie wnikliwie badać występowanie ustawowych podstaw, wykorzystując nawet przyznaną mu inicjatywę dowodową (art. 232 zdanie drugie k.p.c.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jacek Gudowski (przewodniczący)

SSN Iwona Koper

SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku K. K. i J. M. przy uczestnictwie M. K. i M. K. o umieszczenie w szpitalu psychiatrycznym uczestniczki M.K. bez jej zgody, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 listopada 2016 r., skargi kasacyjnej uczestniczki M.K. od postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 8 września 2015 r., sygn. akt XI 1Ca .../15,