Wyrok SN z dnia 6 października 2016 r., sygn. IV CSK 826/15

Statut jest uchwalany przez założycieli, którzy potwierdzają jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów (art. 6 § 1 Pr. spółdz.). Statut jest częścią umowy o założenie spółdzielni, a z chwilą jej wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego staje się statutem spółdzielni. Jego postanowienia sprzeczne z ustawą są bezwzględnie nieważne (art. 58 § 1 k.c. mający zastosowanie wobec braku w tym zakresie regulacji w prawie spółdzielczym). Zmiana statutu spółdzielni następuje na podstawie uchwały walnego zgromadzenia podjętej większością 2/3 głosów, a staje się skuteczna z chwilą jej wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego (art. 12a § 1 i 3 Pr. spółdz.). Jeżeli taka uchwała jest sprzeczna z ustawą, jest bezwzględnie nieważna na podstawie art. 42 § 2 Pr. spółdz. Najczęściej zresztą tylko niektóre postanowienia uchwały zmieniającej statut są sprzeczne z ustawą i tylko one są nieważne. Inaczej należy natomiast ocenić sytuację, gdy określone postanowienie statutu spółdzielni jest sprzeczne z nową ustawą. Nie ma wtedy zastosowania art. 58 § 1 k.c. ani art. 42 § 2 Pr. spółdz. Zamieszczone w tych przepisach sankcje odnoszą się odpowiednio do umowy o założenie spółdzielni i uchwały walnego zgromadzenia w sprawie zmiany statutu, a bezwzględnie nieważna może być tylko taka czynność prawna, która w chwili jej dokonania była sprzeczna z obowiązującą wtedy ustawą.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Bogumiła Ustjanicz (przewodniczący)

SSN Barbara Myszka

SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo - Kredytowej [...] w T. przeciwko Krajowej Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo - Kredytowej w S. o ustalenie nieważności postanowienia statutu, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 października 2016 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 9 kwietnia 2015 r., sygn. akt I ACa .../14,