Wyrok SN z dnia 30 września 2016 r., sygn. I CSK 702/15

1. Postepowanie o dział spadku ma na celu nie tylko zlikwidowanie stanu wspólności majątku spadkowego między spadkobiercami, ale także ostateczne zakończenie rozrachunku między nimi. Niewątpliwie rozstrzygnięcie w przedmiocie spłat lub dopłat stanowi integralny składnik postanowienia działowego.

2. Dokonując działu spadku, sąd - zgodnie z art. 688 k.p.c. - stosuje odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności. Rozważa zatem sposób podziału masy spadkowej z uwzględnieniem art. 211 i art. 212 § 2 k.c. W sytuacji, w której wszyscy współspadkobiercy złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia wspólności majątku spadkowego, wydaje postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych (art. 622 k.p.c.); przeprowadzenie - pod tym kątem - oceny wniosku wyrażającego oczekiwanie przyznania składników majątku spadkowego jednemu spadkobiercy bez spłat lub dopłat na rzecz innych spadkobierców wymaga niewątpliwie zbadania przyczyn, z powodu których aprobują oni takie rozwiązanie.

3. Sąd działowy nie może orzekać o obowiązku spłaty (dopłaty) z zastrzeżeniem warunku.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący)

SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)