Wyrok SN z dnia 19 maja 2016 r., sygn. IV CSK 552/15

1. Brak podstaw do przyjęcia, że kwoty wypłacone poszkodowanemu na mocy dobrowolnych umów ubezpieczenia zmniejszają zakres obowiązku odszkodowawczego sprawcy, w szczególności przy zastosowaniu zasady compensatio lucri cum damno.

2. Świadczenia z ubezpieczeń osobowych nie mają charakteru odszkodowawczego, przysługują w umówionej kwocie niezależnie od wysokości szkody, a ich celem jest wyłącznie przysporzenie korzyści poszkodowanemu.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

w sprawie z powództwa R. P. przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń [...] Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 maja 2016 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w B. z dnia 17 marca 2015 r.,

1) uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację od wyroku Sądu Rejonowego w I. oddalającego powództwo o zapłatę oraz orzekającej o kosztach postępowania apelacyjnego i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w B.,

2) odrzuca skargę kasacyjną w pozostałym zakresie,

3) pozostawia Sądowi Okręgowemu w B. rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

R. P. pozwem skierowanym przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń [...] S.A. w W. wniósł o zasądzenie kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz ustalenie odpowiedzialności pozwanego za szkodę mogącą wystąpić w przyszłości u powoda w następstwie wypadku komunikacyjnego z dnia 23 września 2000 r.

Wyrokiem z dnia 3 czerwca 2014 r. Sąd Rejonowy w I. oddalił powództwo. Wyrokiem z dnia 17 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w B. oddalił apelację powoda.

Sąd drugiej instancji podzielił podstawę faktyczną zaskarżonego rozstrzygnięcia w całości, a podstawę prawną w części. Ustalono, że w dniu 23 września 2000 r. T. K., kierujący pojazdem osobowym marki fiat 126p, umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu ulicznym w ten sposób, że prowadząc pojazd w stanie nietrzeźwości oraz bez wymaganych uprawnień po zjechaniu na lewe pobocze uderzył nim w przydrożne drzewo. Powód był właścicielem tego samochodu i pasażerem. Wcześniej wspólnie z kierowcą spożywał alkohol, a w chwili wypadku również znajdował się w stanie nietrzeźwości. Pojazd w dacie zdarzenia był objęty umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody wyrządzone ruchem pojazdu. W wyniku zdarzenia powód doznał obrażeń ciała w postaci: zaćmy pourazowej oka prawego, rany rogówki oka lewego i rany twardówki z wypadnięciem tęczówki oka lewego, które spowodowały u niego trwałe kalectwo. Bezpośrednio po wypadku został poddany leczeniu operacyjnemu na oddziale okulistycznym szpitala w I., następnie w poradni okulistycznej. Obecnie proces leczenia jest zakończony, nie wymaga rehabilitacji ani pomocy osób trzecich. Powód powrócił do pracy wykonywanej przed wypadkiem. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o niepełnosprawności w M. zaliczył go do osób o lekkim stopniu niepełnosprawności. W związku ze zdarzeniem powód uzyskał świadczenie w wysokości 16.000 zł z tytułu umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). Pozwany odmówił wypłaty zadośćuczynienia z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.