Wyrok SN z dnia 6 maja 2016 r., sygn. I CSK 364/15

Ostateczny wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, w którym stwierdzono naruszenie prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez sąd, zagwarantowanego w art. 6 ust. 1 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nie stanowi podstawy wznowienia postępowania.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)

SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

SSN Anna Kozłowska

w sprawie z powództwa M. B. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra [...] o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 maja 2016 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 16 października 2014 r.,

oddala skargę kasacyjną; zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa 3.600 (trzy tysiące sześćset) zł kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 16 października 2014 r. Sąd Apelacyjny oddalił apelację powoda M. B. od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 9 lipca 2013 roku oddalającego powództwo w sprawie o zapłatę przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra [...] oraz Ministra [...].

Powód domagał się zasądzenia 38 556 339 zł za szkodę wyrządzoną przez ustawodawstwo polskie obowiązujące w latach 1994 - 2012. Źródła szkody upatrywał w regulacjach prawnych, na podstawie których nie był w stanie prawidłowo zarządzać nieruchomościami, ani uzyskiwać z nich godziwych korzyści, tj. w ustawie z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 1998 r. Nr 120, poz. 787 z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.) wraz z towarzyszącymi przepisami prawnymi regulującymi zagadnienie korzystania z lokali mieszkalnych.

Przyjmując za podstawę żądania pozwu art. 417 k.c. co do roszczeń powstałych przed 31 sierpnia 2004 r. i art. 417 k.c. co do roszczeń powstałych po 1 września 2004 r., które przewidują odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przez wydanie aktu normatywnego, uznanego przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją RP, Sąd Okręgowy wskazał, że powód nie wykazał przesłanek, które uzasadniałyby odpowiedzialność pozwanego na tej podstawie. Po pierwsze, w świetle orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 2005 r. wydanego w sprawie sygn. akt K 4/05 o niekonstytucyjności art. 1 pkt 9 lit. a) nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 17 grudnia 2004 r. w części oraz niekonstytucyjności art. 1 nowelizacji ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego z dnia 22 grudnia 2004 r., od chwili ogłoszenia tego wyroku w Dzienniku Ustaw, istniała możliwość ustalenia wysokości opłat za używanie lokalu w drodze umowy. Właściciele lokali mogli więc bez dotychczasowych ograniczeń ustawowych pokrywać nie tylko wydatki związane z utrzymaniem tych lokali, ale również pobierać pożytki z tych lokali. Ponadto, za akty prawne wyrządzające powodowi szkodę nie mogą być uznane przepisy obowiązujące, których niekonstytucyjność nie została stwierdzona. W ocenie Sądu Okręgowego, powód nie wykazał związku przyczynowego pomiędzy bezprawnym działaniem a szkodą, którą rzekomo poniósł.