Wyrok SN z dnia 11 lutego 2016 r., sygn. V CSK 321/15

Przyjmując, że bezskuteczność czynności prawnej upadłego powoduje, że jej przedmiot, aczkolwiek jurydycznie należy do beneficjenta tej czynności, to jednak dla potrzeb upadłości przypisany zostaje do masy upadłości upadłego, stwierdzić należy, że ogłoszenie upadłości beneficjenta bezskutecznej czynności nie zmienia takiego przypisania jej przedmiotu. W takiej sytuacji to przypisanie przedmiotu czynności do masy upadłości upadłego musi uzasadniać żądanie wyłączenia go z masy upadłości beneficjenta bezskutecznej czynności, chociaż w wyniku tej czynności jurydycznie stał się on częścią jego majątku. Przy ocenie podstaw wyłączenia z masy upadłości beneficjenta bezskutecznej czynności prawnej dokonanej przez upadłego przedmiotu tej czynności (art. 70 p.u.n.) priorytet należy przyznać przypisaniu tego przedmiotu - dla potrzeb upadłości upadłego - do jego masy upadłości (art. 134 ust. 1 p.u.n.), a nie temu, że jurydycznie przedmiot ten należy do beneficjenta i wchodziłby w skład jego masy upadłości. Wyłączone jest wobec tego przekształcenie zobowiązania do przekazania przedmiotu bezskutecznej czynności do masy upadłości upadłego w zobowiązanie pieniężne i zgłoszenie odpowiadającej mu wierzytelności do masy upadłości beneficjenta (art. 91 ust. 2 i art. 236 ust. 1 p.u.n.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Iwona Koper (przewodniczący)

SSN Jan Górowski

SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa Syndyka Masy Upadłości T. Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej i Syndyka Masy Upadłości T. S.A. w upadłości likwidacyjnej przeciwko Syndykowi Masy Upadłości O. Spółki z o.o. w upadłości likwidacyjnej o wyłączenie i wydanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 11 lutego 2016 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 19 grudnia 2014 r.,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. nie obciąża strony pozwanej kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

W dniu 23 lipca 2013 r. syndyk masy upadłości T. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej (dalej: "Powód ad 1") wniósł pozew przeciwko syndykowi masy upadłości O. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej (dalej: "O.") domagając się wyłączenia z masy upadłości O., wydania i przeniesienia do masy upadłości Powoda ad 1 zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych służących prowadzeniu działalności gospodarczej, stanowiących przedsiębiorstwo O. w rozumieniu art. 55 k.c., określonych bliżej w pozwie (dalej: "Zespół Składników"). W dniu 30 lipca 2013 r. syndyk masy upadłości T. Spółki Akcyjnej w upadłości likwidacyjnej (dalej "Powód ad 2") wniósł pozew przeciwko O. domagając się wyłączenia z masy upadłości O., wydania i przeniesienia do masy upadłości Powoda ad 2 Zespołu Składników. Postanowieniem z dnia 6 września 2013 r. Sąd Rejonowy w W. połączył obie sprawy do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2014 r. oddalił oba powództwa.