Wyrok SN z dnia 4 marca 2015 r., sygn. I UK 251/14

Obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego (albo ich brak) powstaje z mocy prawa i trwa przez cały czas spełniania warunków objętych dyspozycją przywołanych norm prawnych. Chwila zarówno powstania, jak i ustania obowiązku ubezpieczenia została określona w sposób ścisły w przepisach prawa i jest ona niezależna od woli lub świadomości stron. W konsekwencji objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym, jeżeli następuje z mocy ustawy, a nie na wniosek zainteresowanego, nie wymaga decyzji Narodowego Funduszu Zdrowia, a uzyskanie prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego jest uzależnione tylko od dokonania czynności zgłoszeniowych określonych w art. 74-76 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych). Innymi słowy, jeżeli w wyniku postępowania sądowego zostanie stwierdzony brak przesłanek do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, to skutkiem tego jest również brak z mocy prawa podstaw do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Wydanie w tym przedmiocie decyzji przez organ rentowy jest zbędne.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Roman Kuczyński

SSA Bohdan Bieniek

w sprawie z odwołania Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej M. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w O. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z udziałem zainteresowanej D. B. o podleganie ubezpieczeniom społecznym, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 4 marca 2015 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 19 lutego 2014 r.,

1. uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej ubezpieczenia zdrowotnego i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego,

2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie

Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z 16 września 2011 r. stwierdził, że D. B. w okresie od 2 listopada 2007 r. do 31 marca 2008 r. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu, chorobowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę zawartej z płatnikiem składek M. Spółką z o.o. w O.