Wyrok SN z dnia 25 lutego 2015 r., sygn. II PK 95/14

Nauczyciel, który nie ma aktualnych kwalifikacji do zajmowania stanowiska, zachowuje kwalifikacje uprzednio nabyte w trybie uznania ukończonego kierunku studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, na stanowisku zajmowanym w chwili wejścia w życie rozporządzenia z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 50, poz. 400 ze zm.).

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Roman Kuczyński (przewodniczący)

SSN Halina Kiryło

SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa E. R. przeciwko Gimnazjum w P. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 25 lutego 2015 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P. z dnia 6 grudnia 2013 r.,

I. oddala skargę kasacyjną,

II. zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w P. zaskarżonym wyrokiem uwzględnił apelację pozwanego Gimnazjum i oddalił powództwo E. R. o przywrócenie do pracy. Zasadniczą podstawę prawną żądania stanowiła regulacja z art. 20 ust. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (KN) stanowiąca, że dyrektor szkoły ma obowiązek przywrócenia do pracy w pierwszej kolejności nauczyciela pozostającego w stanie nieczynnym w razie powstania możliwości podjęcia przez nauczyciela pracy w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony lub na okres, na który została zawarta umowa, w tej samej szkole, na tym samym lub innym stanowisku, pod warunkiem posiadania przez nauczyciela wymaganych kwalifikacji. Spór dotyczył posiadania przez powódkę wymaganych kwalifikacji. Powódka ukończyła studia na kierunku towaroznawstwo i nie było sporu, że według rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczyli (Dz.U. 2009 r. Nr 50, poz. 400 ze zm.; dalej jako "rozporządzenie z 12 marca 2009 r."), studia te nie pozwalają na przyjęcie, że posiada kwalifikacje do nauczania fizyki oraz chemii w gimnazjum. Powódka żądanie łączy z uprzednim uznaniem kwalifikacji i w tym zakresie odwoływała się do § 28 rozporządzenia z 12 marca 2009 r., zgodnie z którym nauczyciele zatrudnieni w dniu wejścia w życie rozporządzenia, którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek (specjalność) studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu lub rodzaju prowadzonych zajęć, zachowują nabyte kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela w danym typie szkoły lub rodzaju placówki. Sąd Rejonowy uwzględnił jej powództwo o przywrócenie do pracy na stanowisku nauczyciela chemii i fizyki. Ustalił, że powódka została zatrudniona w Gimnazjum 1 września 2001 r. na stanowisku wicedyrektora - nauczyciela chemii. Umowę rozwiązano z końcem sierpnia 2010 r. na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN wobec likwidacji stanowiska wicedyrektora. Jednocześnie od 1 września 2010 r. powódka zwarła z pozwanym kolejną umowę o pracę jako nauczyciel. W maju 2011 r. wypowiedziano jej umowę wskazując na zmiany organizacyjne uniemożliwiające dalsze zatrudnienie. Powódka została przeniesiona w stan nieczynny od 1 września 2011 r. Po zmianie na stanowisku nowa dyrektor pozwanego 12 godzin fizyki i 12 godzin chemii przydzieliła dwóm nauczycielkom, które wcześniej uczyły tych przedmiotów w gimnazjum. W tej sytuacji powódka pismem z 28 lutego 2012 r. wniosła o przywrócenie jej do pracy na podstawie art. 20 ust. 7 KN. Pozwany odmówił powódce albowiem z końcem lutego 2012 r. zakończył się stan nieczynny i nie było możliwe jej zatrudnienie wobec braku wymaganych kwalifikacji. Sąd Rejonowy wskazał zasadniczo na § 28 rozporządzenia z 12 marca 2009 r. Ocenił, że powódka miała kwalifikacje. Poprzedni dyrektor uznał kwalifikacje powódki do nauczania chemii i fizyki. Wraz z rezygnacją dyrektora z dalszej pracy pozwany dysponował wolnymi godzinami nauczania fizyki (12 godzin) oraz chemii (12 godzin) i nie powinien odmówić restytucji stosunku pracy powódki. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku reformatoryjnego i oddalenia powództwa wskazał, że kluczową jest kwestia czy powódka posiada kwalifikacje do nauczania fizyki i chemii w gimnazjum. Przeniesienie jej w stan nieczynny wynikało z wystąpienia zmian organizacyjnych uniemożliwiających dalsze zatrudnianie. Ustępujący dyrektor zwolnił lekcje fizyki i chemii, lecz odmowa przywrócenia do pracy i przydzielenia powódce tych przedmiotów była zasadna ze względu na brak wymaganych kwalifikacji. Kierunek studiów ukończony przez powódkę nie jest zgodny z tymi przedmiotami. Powódka nie ukończyła studiów podyplomowych lub kursu kwalifikacyjnego w zakresie tych przedmiotów (§ 3 rozporządzenia z 12 marca 2009 r.). Oceny tej nie zmienia odwołanie się przez powódkę do "praw nabytych". Przepis § 28 rozporządzenia z 12 marca 2009 r. dotyczy nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia jego w życie (1 września 2009 r.), którym na podstawie dotychczasowych przepisów uznano ukończony kierunek studiów za zbliżony do nauczanego przedmiotu. Jednak z powódką rozwiązano umowę o pracę z końcem sierpnia 2010 r. Nawet gdyby "hipotetycznie" przyjąć, że dyrektor uznał kwalifikacje powódki do nauczania fizyki oraz chemii, to "uznanie straciło swoją ważność z chwilą rozwiązania z powódką umowy o pracę". Powódce nie uznano kwalifikacji do nauczania tych przedmiotów w szkole typu gimnazjalnego, dlatego nie posiada obecnie wymaganych kwalifikacji. Powództwo nie mogło być zatem uwzględnione na podstawie art. 20 ust. 7 KN.