Wyrok SN z dnia 21 sierpnia 2014 r., sygn. IV CSK 673/13

1. Odpowiedzialność z art. 434 k.c. jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka, od której samoistny posiadacz może się uwolnić przez wykazanie, że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikało z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani wady w budowie.

2. Odpadnięcie fragmentu balustrady urządzonej z płyty szklanej - w wyniku potknięcia się i upadku na nią osoby znajdującej się na balkonie - stanowi oderwanie się części budowli. Za szkodę, jakiej doznała ta osoba na skutek wypadnięcia na zewnątrz balkonu odpowiedzialność ponosi samoistny posiadacz budowli na podstawie art. 434 k.c.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)

SSN Antoni Górski (sprawozdawca)

SSN Bogumiła Ustjanicz

w sprawie z powództwa W. W. przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ulicy P. 20 w S. i U. Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w Ł. o zadośćuczynienie, odszkodowanie i ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 sierpnia 2014 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 25 kwietnia 2013 r.

oddala skargę kasacyjną;

nie obciąża powoda kosztami postępowania kasacyjnego na rzecz pozwanej U. Towarzystwa Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej w Ł.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w S. wyrokiem z dnia 28 września 2012 r. oddalił powództwo W. W. o zadośćuczynienie, odszkodowanie i ustalenie skierowane przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. P. 20 w S. i U. Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej w Ł.; umorzył postępowanie w zakresie zaliczki na poczet kosztów leczenia, rehabilitacji i renty oraz orzekł w przedmiocie kosztów procesu, opierając swoje orzeczenie na następujących ustaleniach i wnioskach. W dniu 30 kwietnia 2004 r. na podwórku przed blokiem mieszkalnym przy ul. P. 20 w S. grupa chłopców bawiła się w chowanego wyznaczając miejsce, w którym odbywała się tzw. "zaklepywanka". Wygrywał ten, który pierwszy dotknął tego miejsca. Miejscem tym były drzwi jednej z klatek schodowych tego budynku. W zabawie brał udział między innymi dwunastoletni wówczas powód W. W. oraz jego kolega M. W. W pewnym momencie obaj chłopcy biegli ścigając się w kierunku "zaklepywanki". Drzwi do klatki schodowej były zamknięte. Powód nieznacznie wyprzedził kolegę i dobiegając wyciągniętą prawą ręką w pędzie uderzył w górną część drzwi wejściowych, wykonaną ze szkła. Na skutek uderzenia szyba rozbiła się, ręka powoda "przeszła" na wylot, a odłamki szkła poraniły rękę na wysokości przedramienia. Jeden z odłamków wbił się w rękę. W następstwie tego zdarzenia powód doznał rany ciętej przedramienia prawego oraz urazu tętnicy promieniowej i łokciowej, urazu nerwu pośrodkowego i łokciowego prawego i urazu ścięgien zginaczy przedramienia prawego grupy przedniej - powierzchownych i głębokich. Po wypadku trafił na Oddział Chirurgii Ogólnej Szpitala w W., gdzie wykonano operację zszycia tętnicy, nerwu i ścięgien oraz rany powłoki. W szpitalu przebywał do 17 maja 2004 r. Następnie w okresie od 16 lipca 2004 r. do 5 listopada 2004 r. przechodził rehabilitację ręki na Oddziale Rehabilitacji Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w S. W okresie od 8 do 11 listopada 2004 r. powód trafił do Szpitala przy Akademii Medycznej w P., gdzie w Katedrze Traumatologii i Chirurgii Ręki przeszedł operację rekonstrukcji ścięgien i nerwów metodą mikrochirurgiczną - nerwy do przeszczepu pobrano z nerwu łydkowego. W 2005r. powód przeszedł dwa cykle rehabilitacji w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w S. oraz rehabilitację w szpitalu Centrum Zdrowia Dziecka w W. Kolejne cykle rehabilitacyjne w warunkach szpitalnych przeszedł w 2007 r. w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w S. Oprócz rehabilitacji w warunkach szpitalnych, powód przechodził rehabilitację i masaże ręki w prywatnym gabinecie. W chwili wypadku powód był uczniem piątej klasy szkoły podstawowej. Częste nieobecności powoda na zajęciach szkolnych w związku z leczeniem i rehabilitacją ręki w latach 2004 - 2007, a także ograniczenia ruchowe ręki prawej spowodowały, że w dniu 27 czerwca 2007 r. Zespół Orzekający Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w S. wydał orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego powoda przez czas nauki w gimnazjum. Powód musiał nauczyć się pisania lewą ręką. Na mocy orzeczenia z 11 stycznia 2007 r. Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. powód uznany został za osobę niepełnosprawną od dnia wypadku, tj. od 30 kwietnia 2004 r. Przebyte leczenie i rehabilitacja nie przywróciły pełnej sprawności ręki. Nastąpił zanik mięśni krótkich prawej dłoni oraz osłabienie czucia powierzchniowego palców II do V po stronie grzbietowej oraz po stronie dłoniowej. W związku z tym powód nie może wykonywać pewnych czynności, uprawiać sportu wymagającego użycia prawej dłoni, ma problemy z utrzymaniem przedmiotów, z zapięciem guzików. Po ukończeniu nauki gimnazjalnej powód podjął naukę w Katolickim Liceum Ogólnokształcącym w S. Obecnie zdał egzamin maturalny. Wedle dalszych ustaleń Sądu, budynek pozwanej Wspólnoty został wybudowany w pierwszej połowie lat 90-tych na podstawie projektu z 1993r., w którym, jako drzwi do przedsionków wejściowych przewidziano drzwi stalowe według albumu ślusarki typowej B-l- 2/PR-5/84. Są to drzwi wykonane ze stali w dolnej części, a w górnej przeszklone. W chwili wypadku drzwi, w których doszło do zbicia szyby, były prawidłowo zamontowane i eksploatowane. Szyba, która znajdowała się w tych drzwiach przed wypadkiem była przezroczysta, umocowana za pomocą listew uszczelniających, grubość szyby wynosiła około 5 mm, szyba była nieuszkodzona. W dniach 22 stycznia 2002 r., 17 stycznia 2003 r. i 10 lutego 2004 r. przeprowadzone zostały przeglądy stanu technicznego budynku, w wyniku których nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości w utrzymaniu i stanie technicznym drzwi wejściowych. Od chwili wybudowania budynku drzwi wejściowe nie były wymieniane.