Wyrok SN z dnia 15 maja 2014 r., sygn. II CSK 557/13

Nie można uważać za uchybienie podstawowym zasadom porządku prawnego zastosowania przez sąd polubowny przepisów o przedawnianiu lub prekluzji, choćby nastąpiło to na podstawie ich błędnej wykładni.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący)

SSN Iwona Koper (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

Protokolant Maryla Czajkowska

w sprawie ze skargi "P." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. przeciwko "P. G." Spółce Akcyjnej w P. o uchylenie wyroku sądu polubownego, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 15 maja 2014 r., skargi kasacyjnej skarżącego od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 3 kwietnia 2013 r.,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Skarżąca - P. Spółka z o.o. wniosła o uchylenie wyroku Stałego Sądu Polubownego Sądu Gospodarczego Izby Przemysłowo - Handlowej w P. z dnia 26 czerwca 2012 r. oddalającego powództwo przeciwko P. G. Spółce Akcyjnej. Jako podstawy uchylenia wyroku powołała w skardze: nienależyte zawiadomienie o postępowaniu (art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c.), pozbawienie możliwości obrony swoich praw przed Sądem Polubownym (art. 1206 § 1 pkt 2 k.p.c.), niezachowanie przez Sąd Polubowny podstawowych zasad postępowania wyrażonych w § 16 regulaminu, tj. zasady koncentracji dowodów i szybkości postępowania oraz zasady równego traktowania stron określonej w art. 1183 k.p.c. (art. 1206 § 1 pkt 4 k.p.c.), oraz naruszenie bezwzględnie obowiązujących przepisów Regulaminu Sądu Polubownego (art. 1206 § 1 pkt 4), wydanie wyroku oczywiście niezgodnego ze stanem faktycznym, a przez to uchybienie podstawowym zasadom porządku prawnego (art. 45 Konstytucji RP) i ustanowionej w art. 32 Konstytucji zasadzie równości stron wobec prawa (art. 1206 § 2 pkt 2 k.p.c.). Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 21 grudnia 2012 r. uwzględnił skargę w oparciu o następujące ustalenia. Strony, jako przedsiębiorcy zawarły w dniu 20 sierpnia 2007 r. umowę udzielenia licencji i wdrożenia zintegrowanego systemu informatycznego GR. Oświadczyły wolę ugodowego załatwiania sporów wynikłych z tych umów, a w razie niemożności uzyskania rozwiązania sporu określiły jako właściwy do jego rozstrzygnięcia Sąd Polubowny Izby Przemysłowo - Handlowej w P. Przed Sądem tym skarżąca domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 148.989 zł z ustawowymi odsetkami z tytułu zwrotu wynagrodzenia w związku z odstąpieniem od umów. W odpowiedzi na pozew, doręczonej powódce na posiedzeniu w dniu 15 maja 2012 r., pozwana wnosiła o oddalenie powództwa, zarzucała przedawnienie dochodzonego roszczenia, kwestionowała skuteczność odstąpienia przez powódkę od wykonanej umowy o dzieło. Sąd Polubowny wraz z doręczaniem odpowiedzi na pozew zakreślił stronie powodowej 14 - dniowy termin do ustosunkowania się do zawartych w niej twierdzeń i zarzutów. W kolejnych pismach procesowych strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowisko. Na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 2012 r. powódkę reprezentował zastępujący ją radca prawny oraz dyrektor spółki, a pozwaną ustanowiony jako jej pełnomocnik adwokat i prezes zarządu. W toku posiedzenia stanowisko powódki zaprezentował pełnomocnik, nadto wysłuchany został prezes zarządu pozwanej, po czym głos zabrał ponownie pełnomocnik powódki. Po zarządzonej przerwie strony podtrzymały swoje twierdzenia w zakresie zarzutu przedawnienia, a następnie przewodniczący zamknął rozprawę i odroczył ogłoszenie orzeczenia do dnia 26 czerwca 2012 r. Pismem z dnia 14 czerwca 2012 r. pełnomocnik powódki wniósł o otwarcie rozprawy, odroczenie terminu posiedzenia i wyznaczenie nowego terminu po dniu 2 lipca 2012 r. W dniu 26 czerwca 2012 r. Sąd Polubowny ogłosił wyrok oddalający powództwo. Sąd Polubowny przyjął jako umowną datę oddania dzieła przez powodową spółkę 31 marca 2008 r. zaś jako dzień jego wykonania 23 lutego 2009 r. Na tej podstawie uznał, że oświadczenie powódki o odstąpieniu od umowy z dnia 1 marca 2011 r. zostało złożone po zakreślonym przez ustawę terminie dwóch lat i po upływie dwóch lat od podanej przez pozwaną daty wykonania dzieła i niezależnie od tego czy było merytorycznie zasadne, nie wywarło skutków prawnych wiążących się ze skutecznym odstąpieniem od umowy. W związku z tym zarzut przedawnienia wywodzony przez pozwaną z treści art. 646 k.c. jest chybiony, co nie zmienia faktu, że powództwo obejmujące żądanie zwrotu wynagrodzenia jest niezasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie. Stanowisko to przesądziło jednocześnie o oddaleniu przez Sąd Polubowny zbędnych w jego ocenie w tej sytuacji wniosków dowodowych powódki. W ocenie Sądu Okręgowego rozpoznającego skargę powódki podlegała ona uwzględnieniu z uwagi na wystąpienie przesłanek określonych w art. 1206 § 2 pkt 2 i § 1 pkt 4 k.p.c., a to wobec nierozpoznania przez Sąd Polubowny istoty sprawy, nieuwzględnienia twierdzeń powódki zawartych w piśmie z dnia 23 maja 2012 r., co stanowiło naruszenie podstawowych zasad porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, tj. zasady równości i bezstronności. Nie zaistniały natomiast dalsze wskazane przez skarżącą podstawy uchylenia wyroku Sądu Polubownego. Wyrok Sądu Okręgowego zaskarżyła apelacją strona pozwana.