Wyrok SN z dnia 15 maja 2014 r., sygn. II CSK 345/13

Przyjęcie przez sąd innej podstawy prawnej odpowiedzialności pozwanego (kontraktowej, a nie deliktowej) nie narusza w żadnej mierze jego praw i gwarancji procesowych, skoro pozwany zwalczał roszczenie wyłącznie argumentami opartymi na istnieniu rzekomej umowy, której istnienia nie jest w stanie wykazać.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Agnieszka Piotrowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Iwona Koper

SSN Krzysztof Pietrzykowski

w sprawie z powództwa E. K. przeciwko E. Z. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 15 maja 2014 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...] z dnia 19 grudnia 2012 r.,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. zasądza od pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania kasacyjnego w kwocie 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych;

3. zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego na rzecz radcy prawnego B. B. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych powiększoną o należny podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu w postępowaniu kasacyjnym.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 25 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w S. uchylił wyrok zaoczny z dnia 14 marca 2011 r. i zasądził od pozwanej E. Z. na rzecz powoda E. K. kwotę 160.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 5 maja 2011 r. do dnia zapłaty oraz koszty procesu, oddalając powództwo w pozostałym zakresie. Sąd ten ustalił, że powód - ojciec pozwanej był najemcą komunalnego lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. K. [...]. W 2000 r. powód nabył od Gminy S. prawo odrębnej własności tego lokalu za 8.750 zł wykorzystując bonifikatę przysługującą długoletnim najemcom, przy czym cenę nabycia sfinansował częściowo z pieniędzy przekazanych mu przez pozwaną i jej męża. Mieszkanie to było następnie wynajmowane, a czynsz najmu pobierała pozwana. W dniu 11 kwietnia 2007 r. E. K. udzielił pozwanej notarialnego pełnomocnictwa upoważniającego córkę do zarządu i administrowania oraz rozporządzania opisanym wyżej lokalem mieszkalnym, w tym do jego zbycia za cenę i na warunkach według uznania pozwanej jako pełnomocnika oraz do odbioru i pokwitowania ceny. W dniu 16 lipca 2007 r. E. Z. jako pełnomocnik E. K. sprzedała opisany lokal małżonkom D. i B. C. za cenę 160 000 zł. Nie przekazała ojcu tej kwoty. Umową w formie aktu notarialnego z dnia 17 sierpnia 2007 r. pozwana i jej mąż nabyli do majątku wspólnego zabudowaną nieruchomość rolną położoną w S., składającą się z działek nr 40/3 i 40/1. Cena nabycia została sfinansowana z pieniędzy powoda uzyskanych w zamian za sprzedane mieszkanie. E. K. o zakupie nieruchomości w S. i przeznaczeniu na ten cel kwoty 160 000 zł pochodzącej ze sprzedaży swojego mieszkania dowiedział się już po jej nabyciu - w październiku 2007 r. W listopadzie 2007 r. zamieszkał z rodziną pozwanej w tej nieruchomości. Zgodne początkowo relacje powoda i rodziny pozwanej ( powód pomagał w remoncie budynków) zaczęły się psuć z uwagi na nadużywaniu alkoholu i agresywne zachowania powoda, a także z uwagi na pretensje pozwanej i jej męża, że powód nie partycypuje w kosztach utrzymania i ogrzewania budynków, skutkujące odcięciem dostaw wody, energii elektrycznej i ciepła do zajmowanego przez powoda budynku. Po pojawieniu się nieporozumień powód zaczął zgłaszać córce wyraźne żądania zwrotu kwoty 160.000 zł, ewentualnie nabycia dla niego osobnego lokalu mieszkalnego lub przekazania mu któregoś z dwóch mieszkań pozwanej i jej męża położonych w S. W dniu 5 maja 2010 r. E. K. odwołał pełnomocnictwo notarialne udzielone córce. Powód nadal mieszka w nieruchomości w S. w złych warunkach bytowych. Na podstawie tych ustaleń faktycznych Sąd pierwszej instancji uznał, że pozwana E. Z. nie udowodniła twierdzenia, że powód dokonał darowizny na jej rzecz pieniędzy pochodzących ze sprzedaży mieszkania. Uznał, że pozwana dopuściła się czynu niedozwolonego polegającego na przywłaszczeniu pieniędzy ojca i stąd na podstawie art. 415 k.c. zasądził na rzecz powoda dochodzoną pozwem kwotę.