Wyrok SN z dnia 19 lutego 2013 r., sygn. II PK 168/12

Przepis § 25 ust. 1 rozporządzenia z 2004 r., zgodnie z którym przepisy dotyczące równoważnika pieniężnego mają odpowiednio zastosowanie do funkcjonariuszy, spełniających warunki do jego otrzymania, przeniesionych do pełnienia służby w innej miejscowości po dniu 31 października 2003 r., wykracza poza granice upoważnienia ustawowego, naruszając tym samym art. 20a ust. 2 ustawy o Służbie Celnej z 1999 r.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)

SSN Katarzyna Gonera

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa E. O. i innych, przeciwko Izbie Celnej w W. o wynagrodzenie i zapłatę równoważnika pieniężnego, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 lutego 2013 r., skarg kasacyjnych powodów U. D. i D. M. od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 20 grudnia 2011 r.,

1) uchyla zaskarżony wyrok w części dotyczącej roszczeń U. D. i D. M. o zapłatę równoważnika pieniężnego i przekazuje sprawę w tym zakresie Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego;

2) oddala skargi kasacyjne w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie

Powodowie: E. O., B. B., B. W., U. D., I. Ł., E. K., J. T., D. M. w pozwach skierowanych przeciwko Izbie Celnej w W. wnieśli o zasądzenie wskazanych kwot tytułem równoważnika pieniężnego za nieprzyznanie im lokalu mieszkalnego lub kwatery tymczasowej w związku z przeniesieniem do pełnienia służby celnej w innej miejscowości, za okres od 14 czerwca 2004 r. do dnia zapłaty i dalej na przyszłość, domagali się również zwrotu kosztów dojazdów, do i z miejsca pełnienia służby, potrąconych im z wynagrodzenia za pracę na pokrycie kosztów dojazdów autokarem pracodawcy do i z miejsca zamieszkania za okres od 1 marca 2005 r. do 1 grudnia 2007 r. wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd Rejonowy ustalił, że powodowie pełnili służbę jako funkcjonariusze celni w Urzędzie Celnym w L., z wyjątkiem powódki U. D., która pełniła służbę w Izbie Celnej w Ł. Decyzjami Prezesa Głównego Urzędu Ceł wydanymi na podstawie art. 18 ust. 2 i 5 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (jednolity tekst: Dz.U. 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.; dalej jako: „ustawa o Służbie Celnej z 1999 r.”) każdy z powodów, na przestrzeni czasu od kwietnia 2001 r. do września 2002 r., za uprzednio wyrażoną przez siebie zgodą, został przeniesiony do pełnienia służby w Urzędzie Celnym w W. Powódki po ich przeniesieniu do pełnienia służby celnej w W. zamieszkiwały w L., zaś powód D. M. mieszkał w miejscowości Lu. Po przeniesieniu żaden z powodów nie otrzymał lokalu mieszkalnego lub kwatery tymczasowej w W. lub w miejscowości pobliskiej. Od 2001 r. dyrektor Izby Celnej w W. zapewniał funkcjonariuszom tej Izby bezpłatny dojazd służbowym autokarem z ich miejsca zamieszkania do miejsca służby na trasie od L. do W. i z powrotem. Jednakże od 1 marca 2005 r. ze względów ekonomicznych dyrektor podjął decyzję o częściowym partycypowaniu pracowników w kosztach dowozu. Zostali oni tylko częściowo obciążeni kosztami dowozu po około 100 zł miesięcznie, co odpowiadało kosztom paliwa. Wszyscy powodowie wyrazili zgodę na comiesięczne potrącanie im z wynagrodzenia kosztów dojazdów do pracy autobusem służbowym na trasie L. - W. i W. - L. Na przestrzeni czasu od października 2007 r. do lutego 2008 r. powodowie złożyli stronie pozwanej oświadczenia mieszkaniowe, w których wskazali, że nie posiadają lokalu mieszkalnego położonego w miejscu pełnienia służby, bądź w miejscowości pobliskiej, a także, że żaden z członków ich rodziny nie posiada takiego lokalu mieszkalnego. Zwrócili się o przydział lokalu mieszkalnego lub tymczasowej kwatery, a także o zaprzestanie potrącania z pobieranego przez nich wynagrodzenia kosztów korzystania z autobusu służbowego oraz o zwrot kosztów dojazdu bezpodstawnie potrącanych z wynagrodzenia od 1 marca 2005 r. Po złożeniu powyższych oświadczeń strona pozwana zaprzestała potrąceń z wynagrodzeń powodów, z wyjątkiem potrąceń w wysokości 146 zł za miesiące listopad i grudzień 2007 r. z wynagrodzenia I. Ł., J. T., E. O., B. B., B. W. i tylko za miesiąc grudzień 2007 r. z wynagrodzenia E. K.