Wyrok SN z dnia 21 marca 2013 r., sygn. II CNP 68/12

Wstrzymanie dostaw paliwa i odpowiadającego mu obowiązku zapłaty ceny jest czasowym zawieszeniem obowiązku świadczeń wzajemnych ciążących na stronach w czasie trwania umowy i nie ma wpływu na byt prawny wynikającego z niej stosunku zobowiązaniowego. Instytucję powstrzymania się od spełnienia świadczenia w trakcie trwania umowy sprzedaży przewiduje także art. 552 k.c.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Antoni Górski (przewodniczący)

SSN Dariusz Dończyk

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 marca 2013 r. skargi "G. " - Spółki Akcyjnej w T. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego [...] z dnia 14 grudnia 2011 r., wydanego w sprawie z powództwa "G." - Spółki Akcyjnej w T. przeciwko C. K. o zapłatę 133.056,00 zł,

oddala skargę.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 16 czerwca 2011 r. zasądził od pozwanego C. K. na rzecz powódki G. S.A. kwotę 46.203,70 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 9 lipca 2010 r. tytułem opłaty za nielegalny pobór gazu, oddalił powództwo co do kwoty 86.852,30 zł obejmującej dalszą część wskazanej opłaty oraz zniósł między stronami koszty procesu.

Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 14 grudnia 2011 r., w uwzględnieniu apelacji pozwanego, zmienił wskazany wyrok w części zasądzającej w ten sposób, że oddalił powództwo, obciążył powoda kosztami postępowania w obu instancjach.

Podstawa faktyczna obu rozstrzygnięć była tożsama. P. S.A. z siedzibą w K. (poprzednik prawny powódki) i pozwany C. K. zawarli (1) w dniu 26 listopada 2002 r. umowę na dostawę i montaż układu redukcyjno - pomiarowego i (2) w dniu 14 maja 2003 r. umowę sprzedaży gazu. Urządzenia w postaci reduktora gazu i gazomierza miechowego z chwilą dokonania zapłaty przeszły na własność pozwanego. Spółka P. zobowiązała się do dostarczania pozwanemu paliwa gazowego począwszy od 14 maja 2003 r., a pozwany do jego odbioru i uiszczania opłat zgodnie z taryfą. Pozwany zalegał z płatnościami za dostarczony gaz, co spowodowało wstrzymanie dostaw paliwa z dniem 22 marca 2007 r. Układ redukcyjno-pomiarowy, początkowo zdemontowany i zabrany przez pracowników spółki, został pozwanemu zwrócony po wyjaśnieniu, że stanowi jego własność. Według powoda zawór umieszczony przed urządzeniem redukcyjno-pomiarowym został wówczas zakręcony, instalację od strony sieci zaślepiono korkiem, założono plombę i odnotowano stan licznika (293.981 jednostek), zdjęte urządzenia pozostawiono luzem w skrzynce. Według pozwanego układ został przywrócony do stanu poprzedniego poprzez zamontowanie urządzeń. Sądy uznały za wiarygodne i wykazane twierdzenia powoda w tym przedmiocie. Pozwany w 2008 r. spłacił zadłużenie, poza odsetkami. Na początku 2010 r. pozwany podjął decyzję o podjęciu, okresowo zawieszonej, produkcji kurczaków na swojej fermie i w celu zapewnienia ogrzewania kurników zwrócił się do powódki o informację dotyczącą warunków wznowienia dostaw gazu, która przekazała mu że, wobec nie używania instalacji ponad rok, podstawowym warunkiem wznowienia jest przeprowadzenie przeglądu technicznego instalacji wewnętrznej. K. F., prowadzący przedsiębiorstwo "E. - E." w Pl., w dniu 5 lutego 2010 r. dokonał przeglądu który wykazał, że reduktor i gazomierz były założone, nie było na nich plomb. Główny zawór był otwarty i można było korzystać z gazu, stan gazomierza wykazywał takie zużycie jak w chwili wstrzymania dostaw. Wykonawca sporządził protokół, który potwierdził szczelność i sprawność instalacji gazowej na odcinku od kurka gazowego do urządzeń odbiorczych. Jego odpis przesłano spółce G. faksem z datą 7 czerwca 2010 r. Powódka, wobec telefonicznego zapytania o przyczyny niedostarczenia faktury za dostarczany gaz i utrzymującej się zaległości w zapłacie odsetek, zarządziła kontrolę. Pracownik serwisu w dniu 11 czerwca 2010 r. stwierdził, że przyłącze jest wyposażone w kompletny układ, reduktor jest uzbrojony, a instalacja napełniona gazem i uruchomiona. Stan gazomierza wskazywał 306.482 jednostek zużytego gazu. Ponieważ instalacja gazowa funkcjonowała bez zgłoszenia tego faktu do właściwego biura powoda, a napełnienie instalacji odbyło się bez udziału pracownika powodowej spółki zakręcono główny zawór odcinając ponownie dostawę gazu i zdjęto gazomierz. Powódka uznała, że doszło do nielegalnego poboru paliwa i na podstawie § 44 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 lutego 2008r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz. U. Nr 28, poz. 165) i Taryfy paliw gazowych nr 7, zatwierdzonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z 18 października 2008r., naliczyła w dniu 17 czerwca 2010 r. opłatę za nielegalny pobór paliwa gazowego w wysokości 133.056 zł. Ustalenia opłaty dokonano w oparciu o wzór zamieszczony w punkcie 8.2 taryfy. Ilość ryczałtową z tabeli ustaloną zgodnie z jej zapisami (moc umowną) pomnożono przez liczbę godzin nielegalnego poboru i cenę paliwa gazowego. Wyliczona przez powódkę kwota stanowiła iloczyn liczb 50 (moc umowna) x 24 (liczba godzin na dobę) x 30 (liczba dni w miesiącu) x 0,7392 zł (cena paliwa gazowego), powiększony x 5. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, wyliczenie to było nieprawidłowe w części przyjmującej wielkości ryczałtowe i wobec tego, że możliwe było ustalenie rzeczywistej ilości pobranego paliwa przyjął, że pięciokrotna opłata odpowiada kwocie 46.203,70 zł.