Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 24 maja 2013 r., sygn. III CZP 104/12

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ustanowione w budynku położonym na gruncie, do którego spółdzielni nie przysługuje własność albo użytkowanie wieczyste stanowi ekspektatywę tego prawa; niedopuszczalne jest założenie księgi wieczystej w celu jej ujawnienia.

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie :

Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

SSN Jan Górowski

SSN Jacek Gudowski

SSN Grzegorz Misiurek

SSN Krzysztof Pietrzykowski

SSN Marta Romańska

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 24 maja 2013 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Henryki Gajdy-Kwapień, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Prokuratora Generalnego we wniosku z dnia 6 grudnia 2012 r., PG IV CP 38/12,

"Czy jest dopuszczalne założenie księgi wieczystej w celu ujawnienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu znajdującego się w budynku posadowionym na nieruchomości gruntowej, do której spółdzielni mieszkaniowej nie przysługuje własność ani użytkowanie wieczyste?"

podjął uchwałę:

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu ustanowione w budynku położonym na gruncie, do którego spółdzielni nie przysługuje własność albo użytkowanie wieczyste, stanowi ekspektatywę tego prawa; niedopuszczalne jest założenie księgi wieczystej w celu jej ujawnienia.

Uzasadnienie

Wnosząc o rozstrzygnięcie przez Sąd Najwyższy przedstawionego zagadnienia prawnego, Prokurator Generalny wskazywał i udokumentował rozbieżność stanowisk, także w orzecznictwie, dotyczących dopuszczalności zakładania księgi wieczystej dla ujawnienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, znajdującego się w budynku wzniesionym na nieruchomości gruntowej, do której spółdzielni mieszkaniowej nie przysługuje ani własność ani użytkowanie wieczyste. Przewidziany po wielu zmianach ustawodawczych dość szczególny sposób ustanawiania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu (na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 125, poz. 873, dalej: „ustawa z dnia 14 czerwca 2007 r.”, a obecnie na podstawie art. 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy on spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 233, poz. 1779, cyt. dalej jako „ustawa z dnia 18 grudnia 2009 r.” ) może być, w ocenie Prokuratora Generalnego, zakwestionowany przez sąd wieczysto-księgowy, którego kognicja obejmuje także ocenę skuteczności czynności prawnych, mających - w intencji wspomnianych przepisów - doprowadzić do powstania tego ograniczonego prawa rzeczowego.