Uchwała SN z dnia 5 kwietnia 2013 r., sygn. III CZP 11/13

W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu socjalnego sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy.

 Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)

SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

SSN Maria Szulc

w sprawie z powództwa Gminy Miasta S. przeciwko E. S., K. M. oraz małoletnim K. P. i Ko. P. o wydanie lokalu socjalnego, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 5 kwietnia 2013 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 11 stycznia 2013 r.,

"Czy w przypadku wydania przez Sąd orzeczenia o nakazaniu opróżnienia lokalu socjalnego - na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tj. Dz.U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 ze zm.) - istnieje obowiązek orzekania o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy?"

podjął uchwałę:

W wyroku nakazującym opróżnienie lokalu socjalnego sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy.

Uzasadnienie

Powódka Gmina Miasto S. ostatecznie sprecyzowanym żądaniem pozwu wniosła o nakazanie pozwanym E. S., K. M. oraz małoletnim K. P. i Ko. P. aby opróżnili i wydali jej lokal socjalny, położony w S. przy ul. K.[…], w stanie wolnym od osób i rzeczy.

Sąd Rejonowy w S. wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2012 r. nakazał pozwanym aby opróżnili i wydali powódce Gminie Miastu S. wskazany lokal socjalny, ustalił że przysługuje im uprawnienie do lokalu socjalnego, wstrzymał wykonanie wyroku do czasu zaoferowania pozwanym przez powódkę innego lokalu socjalnego. Sąd stwierdził, że między powódką a pozwaną E. S. w dniu 8 lipca 2008 r. została zawarta umowa najmu lokalu socjalnego na czas oznaczony z możliwością przedłużenia, do którego nie doszło wobec powstania zaległości w uiszczaniu opłat czynszowych. Obecnie lokal zajmują sześćdziesięcioletnia E. S. utrzymująca się z renty inwalidzkiej w wysokości 687zł, jej córka K. M. - matka małoletnich pozwanych K. P. i Ko. P., bezrobotna, utrzymująca się z zasiłku rodzinnego Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie oraz wskazani małoletni. Pozwani zajmują lokal bez tytułu prawnego, stąd powództwo o nakazanie jego wydania zostało uwzględnione na podstawie art. 222 § 1 k.c. Sąd Rejonowy wskazał, uzasadniając rozstrzygnięcie o przyznaniu pozwanym uprawnienia do lokalu socjalnego, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - jedn. tekst: Dz. U. z 2005 r., Nr 31, poz. 266 z późn. zm. sąd orzeka o powyższym uprawnieniu jedynie w wypadku orzekania o eksmisji z lokalu, a do kategorii tej nie należy lokal socjalny. Jednak powołując się na zasadę argumentum a maiori ad minus uznał, że skoro wyjątkowo można przyznać prawo do lokalu socjalnego osobie, która samowolnie zajmuje lokal i wobec której sąd nakazał opróżnienie lokalu, jeżeli w świetle zasad współżycia społecznego jest to szczególnie usprawiedliwione (art. 24 cyt. ustawy) to - poprzez odwołanie się do tych zasad w indywidualnych okolicznościach rozpoznawanej sprawy - wskazane uprawnienie należy przyznać pozwanym.