Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 19 lutego 2013 r., sygn. III CZP 63/12

Przepis art. 433 k.c. nie ma zastosowania do odpowiedzialności za szkodę polegającą na zalaniu lokalu położonego niżej z lokalu znajdującego się na wyższej kondygnacji.

Sąd Najwyższy w składzie :

Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący)

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)

SSN Irena Gromska-Szuster

SSN Jacek Gudowski

SSN Grzegorz Misiurek

SSN Henryk Pietrzkowski

SSN Mirosława Wysocka

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 lutego 2013 r., przy udziale Rzecznika Ubezpieczonych Aleksandry Wiktorow oraz prokuratora Prokuratury Generalnej Jana Szewczyka, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Ubezpieczonych we wniosku z dnia 5 lipca 2012 r., RU/157/12/TML,

"Czy przepis art. 433 k.c. ma zastosowanie do odpowiedzialności za szkodę polegającą na zalaniu lokalu położonego niżej z lokalu znajdującego się na wyższej kondygnacji?"

podjął uchwałę:

Przepis art. 433 k.c. nie ma zastosowania do odpowiedzialności za szkodę polegającą na zalaniu lokalu położonego niżej z lokalu znajdującego się na wyższej kondygnacji.

Uzasadnienie

Rzecznik Ubezpieczonych wniósł o podjęcie, na podstawie art. 60 § 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 40, poz. 2052 ze zm.), uchwały rozstrzygającej zagadnienie, czy przepis art. 433 k.c. ma zastosowanie do odpowiedzialności za szkodę polegającą na zalaniu lokalu niżej położonego z lokalu znajdującego się na wyższej kondygnacji. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że wykładnia tego przepisu budzi kontrowersje, co znalazło wyraz w rozbieżnych stanowiskach formułowanych w literaturze oraz orzecznictwie, zwłaszcza w orzecznictwie sądów powszechnych. Wnioskodawca zakwestionował w zasadzie jednolitą linię orzecznictwa Sądu Najwyższego, zgodnie z którą art. 433 k.c. nie ma zastosowania do odpowiedzialności za szkodę spowodowaną przelaniem się wody z lokalu z wyższej kondygnacji do lokalu niżej położonego. W ocenie Rzecznika, przez użyte w art. 433 k.c. określenie "wylanie" należy rozumieć nie tylko wypłynięcie cieczy na zewnątrz budynku, ale także zalanie innego pomieszczenia, zarówno na tej samej, jak i niższej kondygnacji. Zwężająca językowa wykładnia prowadzi do ukształtowania odpowiedzialności za zalanie lokalu położonego na niższej kondygnacji na zasadzie winy, to zaś oznacza dla poszkodowanego daleko idące utrudnienia, bowiem w celu wykazania odpowiedzialności zajmującego pomieszczenie musiałby ustalić, a następnie udowodnić okoliczności i przyczynę zdarzenia wyrządzającego szkodę oraz winę sprawcy szkody. Winę za spowodowanie szkody ponosić może nie tylko osoba zajmująca lokal na wyższej kondygnacji, ale także np. domownik, właściciel czy zarządca budynku, osoba przeprowadzająca remont, czy nawet, odpowiadające już na zasadzie ryzyka, przedsiębiorstwo przesyłowe lub producent wadliwego sprzętu. Rzecznik wskazał także, iż w obecnych realiach społeczno-ekonomicznych coraz bardziej doniosłą rolę odgrywają dobrowolne ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, których podstawowym celem jest przeniesienie, za zapłatą składki, ryzyka związanego z odpowiedzialnością cywilną obciążającą z różnych przyczyn ubezpieczającego, w tym także za szkody spowodowane zalaniem innego lokalu.