Wyrok SN z dnia 14 marca 2012 r., sygn. II CSK 328/11

Dokonanie po drugiej wojnie światowej wpisu do rejestru stowarzyszeń i związków, prowadzonego przez organ wskazany w § 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 10 grudnia 1932 r. o rejestracji stowarzyszeń (Dz.U. Nr 116, poz. 963 ze zm.), stowarzyszenia o nazwie tożsamej z nazwą stowarzyszenia zarejestrowanego przez ten organ przed dniem 1 września 1939 r. nie oznacza restytucji przedwojennego stowarzyszenia.

Teza urzędowa

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Anna Kozłowska (przewodniczący)

SSN Marian Kocon

SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa PKO Bank Polski Spółki Akcyjnej przeciwko Towarzystwu Czytelni Ludowych w G.

oraz Skarbowi Państwa - Staroście O. o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 14 marca 2012 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 23 września 2010 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 4 maja 2010 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo PKO BP S.A. skierowane przeciwko Towarzystwu Czytelni Ludowych w G. zarejestrowanemu pod poz. 53 Rejestru Stowarzyszeń i Związków Urzędu Wojewódzkiemu w P., Skarbowi Państwa - Staroście O. oraz Towarzystwu Czytelni Ludowych, zarejestrowanemu w Krajowym Rejestrze Sądowym pod poz. 105072 o ustalenie, że Skarb Państwa z dniem 31 grudnia 1955 r. nabył własność nieruchomości położonej w O., stanowiącej działkę nr 1098/1 o obszarze 0,0932 ha, objętą prowadzoną przez ten Sąd księgą wieczystą nr /.../.

Apelacja powoda od tego wyroku została przez Sąd Okręgowy oddalona wyrokiem z dnia 23 września 2010 r. Okoliczności faktyczne przyjęte za podstawę orzeczenia przedstawiały się następująco.

Właścicielem nieruchomości o obszarze 0,9806 ha położonej w O., objętej księgą wieczystą "O. Miasto wykaz 373", było Towarzystwo Czytelni Ludowych, wpisane do Rejestru Stowarzyszeń i Związków Urzędu Wojewódzkiego pod poz. 53. Wpisu prawa właściciela do księgi wieczystej dokonano w dniu 24 grudnia 1928 r. Druga wojna światowa przerwała działalność tego stowarzyszenia. Po oswobodzeniu P. ks. Karol M., kierujący stowarzyszeniem przed wojną, zwrócił się do Wojewódzkiego Wydziału Informacji i Propagandy z zapytaniem o możliwość podjęcia działalności. Ujawnił, że celem jego działań jest zabezpieczenie majątku Towarzystwa Czytelni Ludowych oraz podjęcie przez tę organizację statutowej działalności oświatowej. Władze państwowe uzależniły podjęcie działalności przez Towarzystwo od jego relegalizacji, czyli ponownej rejestracji. W tej sytuacji ks. Karol M. w dniu 8 czerwca 1945 r. wystąpił z wnioskiem o zarejestrowanie Towarzystwa Czytelni Ludowych.