Wyrok SN z dnia 12 września 2012 r., sygn. II UK 45/12

Na pracodawcy, który będąc płatnikiem składek, nie dopełnia obowiązku prowadzenia ewidencji umożliwiającej zindywidualizowanie wartości świadczeń w naturze udzielanych pracownikom, spoczywa ciężar dowodu na okoliczność, że wykazane przez organ rentowy kwoty przychodów ubezpieczonych z tego tytułu w poszczególnych okresach rozliczeniowych nie odpowiadają wartości świadczeń uzyskanych faktycznie przez każdego z pracowników.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)

SSN Beata Gudowska

SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku AS F. sp. z o.o. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych z udziałem zainteresowanych T. J. i in. , o składki, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 września 2012 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 27 lipca 2011 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 27 lipca 2011 r. oddalił apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 grudnia 2010 r., którym zmieniono zaskarżone przez AS F. spółkę z o.o. decyzje organu rentowego w ten sposób, że ustalono, iż kwoty przyjęte w tych decyzjach jako poniesiony przez płatnika składek koszt noclegów zainteresowanych w czasie pracy poza granicami Polski, świadczenia wypłacane pracownikom z niemieckiej kasy urlopowej, dodatek rozłąkowy oraz diety z tytułu podróży służbowych nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Sąd odwoławczy zaakceptował ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji, zgodnie z którymi odwołująca się spółka prowadzi działalność gospodarczą polegającą na usługach budowlanych w kraju i za granicą, nie posiadając za granicą oddziału. W ramach zawartych z zainteresowanymi umów o pracę zostali oni skierowani do pracy na terenie Niemiec (z wyjątkiem zainteresowanych L. M. i A. M., świadczących pracę na terenie Irlandii) przy realizacji inwestycji budowlanych w różnych miejscowościach na terenie tego kraju. Pracodawca każdorazowo organizował noclegi dla tych pracowników i finansował ich koszty, uiszczając je bezpośrednio właścicielom kwater lub hotelom na podstawie wystawianych faktur. Dokumenty księgowe potwierdzające te płatności stanowią element dokumentacji księgowej płatnika i znajdują się w jego dyspozycji. Koszty noclegów pracowników na terenie Niemiec były różne w stosunku do poszczególnych zainteresowanych, bowiem zależały od rodzaju kwatery oraz długości pobytu pracownika na terenie danej budowy. Zdarzało się także, iż przy realizacji niektórych zleceń inwestorzy niemieccy zapewniali noclegi na swój koszt. W toku postępowania przed organem rentowym nie ustalono faktycznych kosztów noclegów poniesionych przez płatnika w odniesieniu do poszczególnych pracowników. Ustalenie kosztów noclegów w zaskarżonych decyzjach nastąpiło przez przyjęcie za koszt noclegu jednego pracownika średnich kosztów noclegów na terenie Niemiec pozyskanych z Internetu. Zestawienie takie przygotował, na żądanie organu rentowego, zastępca prezesa zarządu spółki - Z. L. Organ rentowy nie wystąpił do płatnika o wydanie księgowych dowodów opłat uiszczonych za koszty noclegów pracowników, nie zobowiązał odwołującego się do przetłumaczenia faktur ani do przygotowania zestawienia kosztów faktycznie poniesionych przez płatnika składek z tego tytułu. Koszty wykazane w zaskarżonych decyzjach nie są zatem kwotami faktycznie zapłaconymi przez spółkę.