Uchwała SN z dnia 8 marca 2012 r., sygn. III CZP 95/11

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Mirosław Bączyk SSN Dariusz Dończyk

w sprawie z powództwa S. K. kuratora "A." sp. z o.o. w G. przeciwko "A." sp. z o.o. z siedzibą w G. o rozwiązanie spółki, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 8 marca 2012 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 13 grudnia 2011 r.,

"Czy kurator ustanowiony przez Sąd opiekuńczy - sąd rejestrowy na podstawie art. 42 § 1 k.c. jest legitymowany do wytoczenia powództwa przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o jej rozwiązanie na podstawie art. 271 pkt 1 k.s.h.,

a w przypadku odpowiedzi pozytywnej:

czy w postępowaniu o rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzonym z powództwa kuratora ustanowionego na podstawie art. 42 § 1 k.c., sąd orzekający może ustanowić kuratora procesowego dla pozwanej spółki nie posiadającej organów uprawnionych do jej reprezentacji?"

podjął uchwałę:

Kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 k.c. dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może, jeżeli został do tego umocowany, wystąpić do sądu w imieniu reprezentowanej spółki z wnioskiem o jej rozwiązanie.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 28 października 2011 r. powołując się na art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie procesowe o rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością „A.” z siedzibą w G., wytoczone przez kuratora ustanowionego dla tej spółki na podstawie art. 42 § 1 k.c. W uzasadnieniu wyjaśnił, że postępowanie nie mogło być prowadzone ze względu na będący przyczyną ustanowienia kuratora brak organu uprawnionego do reprezentowania pozwanej spółki. Działania kuratora nie doprowadziły do powołania tego organu. Nie było także podstaw do ustanowienia przez sąd dla pozwanej spółki kuratora procesowego z powołaniem się na art. 69 lub 143 k.p.c. albo art. 253 § 2 k.s.h.

Podczas rozpoznawania zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 28 października 2011 r. Sąd Apelacyjny nabrał wyrażonych w przedstawionych Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnieniach prawnych wątpliwości co do tego, czy kurator ustanowiony przez sąd na podstawie art. 42 § 1 k.c. jest legitymowany do wytoczenia powództwa przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o jej rozwiązanie na podstawie art. 271 pkt 1 k.s.h. - a jeżeli tak, to czy w postępowaniu o rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wszczętym na skutek pozwu tego kuratora sąd orzekający może ustanowić kuratora procesowego dla pozwanej spółki niemającej organu uprawnionego do jej reprezentowania. W motywach do pierwszego z przedstawionych zagadnień prawnych Sąd Apelacyjny wskazał na rozbieżne w jego ocenie orzeczenia Sądu Najwyższego: wyrok z dnia 20 listopada 2009 r., III CSK 57/09 (LEX nr 553700), z którego może wynikać, że kurator ustanowiony na podstawie art. 42 k.c. nie jest legitymowany do wystąpienia o rozwiązanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, oraz na postanowienie z dnia 30 maja 2008 r., III CZP 40/08 (LEX nr 453601), w którym wyjaśniono, że kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 k.c. może być legitymowany do wszczęcia postępowania sądowego zmierzającego do urzeczywistnienia celu określonego w tym przepisie. Wynik rozstrzygnięcia drugiego zagadnienia prawnego w ocenie Sądu Apelacyjnego powinien zależeć od stanowiska zajętego w kwestii dopuszczalności powołania dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w procesie o jej rozwiązanie kuratora sądowego na podstawie stosowanego per analogiam art. 253 § 2 k.s.h.