Uchwała SN z dnia 14 października 2011 r., sygn. III CZP 47/11

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Józef Frąckowiak SSA Marek Machnij

w sprawie postępowania upadłościowego „P. N.” sp. z o.o. z siedzibą w W. w przedmiocie zażalenia upadłego na postanowienie sędziego komisarza z dnia 26 stycznia 2011 r. po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 14 października 2011 r., zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 25 maja 2011 r.,

„Czy złożenie w terminie tygodniowym od dnia ogłoszenia postanowienia wydanego na rozprawie w postępowaniu upadłościowym wniosku o sporządzenie na piśmie uzasadnienia orzeczenia powoduje, że bieg terminu na wniesienie zażalenia określany jest na podstawie art. 394 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, czy też na podstawie art. 224 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361)?"

podjął uchwałę:

Termin do wniesienia przez upadłego zażalenia na ogłoszone na rozprawie postanowienie o oddaleniu sprzeciwu co do uznania wierzytelności - w razie złożenia przez niego wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem - biegnie od doręczenia mu tego postanowienia.

Uzasadnienie

Wątpliwości, które skłoniły Sąd Rejonowy do przedstawienia zagadnienia prawnego powstały w związku z wniesieniem przez upadłego zażalenia na postanowienie sędziego-komisarza o oddaleniu jego sprzeciwu w sprawie uznania jednej z wierzytelności. Postanowienie zostało wydane na rozprawie w dniu 26 stycznia 2011 r. Upadły złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie mu postanowienia wraz z uzasadnieniem, otrzymał je w dniu 9 marca 2011 r., a 10 marca 2011 r. wniósł zażalenie. Sąd Rejonowy, rozpoznający zażalenie jako sąd drugiej instancji, poddał kontroli terminowość jego złożenia i stwierdził, że językowa wykładnia art. 224 p.u.n. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 6 marca 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 53, poz. 434, dalej powoływaną jako ustawa nowelizująca) prowadzi do wniosku, iż złożenie wniosku o uzasadnienie postanowienia nie jest zdarzeniem mającym wpływ na bieg terminu, który w każdym wypadku liczyć należy od dnia ogłoszenia postanowienia. Za taką też wykładnią przepisu się opowiedział, wskazując, że wprawdzie brak możliwości zapoznania się w uzasadnieniem postanowienia jest utrudnieniem dla strony, jednak obowiązujące przepisy niekiedy przewidują takie rozwiązanie, znają je też inne europejskie systemy prawne. Sąd Rejonowy zaznaczył jednak, że nie jest to pogląd powszechnie uznawany. W piśmiennictwie oraz w praktyce wyrażane jest także odmienne zapatrywanie, zgodnie z którym w wypadku zgłoszenia przez stronę w postępowaniu upadłościowym wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia, termin do zaskarżenia tego postanowienia biegnie według zasad przewidzianych w art. 394 § 2 k.p.c. Sąd podkreślił, że wyjaśnienie przedstawionego zagadnienia ma istotne znaczenie w niniejszej sprawie, ponieważ zażalenie zostało złożone po upływie terminu liczonego od dnia ogłoszenia postanowienia, lecz z zachowaniem terminu liczonego od dnia doręczenia upadłemu odpisu postanowienia z uzasadnieniem.