Uchwała składu 7 sędziów SN z dnia 10 maja 2011 r., sygn. III CZP 126/10

Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek SSN Henryk Pietrzkowski SSN Lech Walentynowicz SSN Tadeusz Wiśniewski

na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 maja 2011 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Piotra Wiśniewskiego, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego we wniosku z dnia 26 listopada 2010 r.

"Czy sprawa o uchylenie, ustalenie nieistnienia lub o stwierdzenie nieważności uchwały organów spółdzielni stanowi sprawę o prawa niemajątkowe - i ewentualnie dochodzone łącznie z nimi prawa majątkowe - w której skarga kasacyjna przysługuje na podstawie art. 398¹ § 1 k.p.c. w zw. z art. 398² k.p.c. bez względu na wartość przedmiotu zaskarżenia?"

podjął uchwałę:

Sprawa o uchylenie, ustalenie nieistnienia oraz o stwierdzenie nieważności uchwały organów spółdzielni jest sprawą o prawa niemajątkowe, w której skarga kasacyjna jest dopuszczalna (art. 398¹ § 1 w związku z art. 398² § 1 k.p.c.), jeżeli przedmiotem zaskarżonej uchwały są prawa lub obowiązki o charakterze niemajątkowym

i nadał jej moc zasady prawnej.

Uzasadnienie

Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, działając na podstawie art. 60 § 1 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, wystąpił z wnioskiem o podjęcie przez Sąd Najwyższy uchwały wyjaśniającej ujawniające się w orzecznictwie Sądu Najwyższego rozbieżności w wykładni prawa, która udzieliłaby odpowiedzi na pytanie przytoczone na wstępie.

Wskazał, że w judykaturze Sądu Najwyższego zarysowały się odmienne stanowiska odnośnie do dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach szeroko rozumianego zaskarżania uchwał organów spółdzielni. Według jednego dopuszczalność skargi kasacyjnej w sprawie o uchylenie, stwierdzenie nieważności bądź ustalenie nieistnienia uchwały organu spółdzielni zależy od zindywidualizowanej oceny przedmiotu danej uchwały; jeżeli dotyczy on kwestii majątkowych, sprawa toczy się o prawa majątkowe, a dopuszczalność skargi kasacyjnej zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia (m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 listopada 2009 r., I CZ 74/09, nie publ., z dnia 19 maja 2010r., I CZ 8/10, nie publ., z dnia 24 października 2008 r., V CSK 201/08, nie publ.). W orzecznictwie prezentującym taki podgląd znaleźć można nawiązanie do stanowiska zajmowanego przez Sąd Najwyższy w kwestii kwalifikacji procesowej spraw o uchylenie uchwał wspólnoty mieszkaniowej, a zwłaszcza do uchwały z dnia 9 grudnia 2005 r., III CZP 111/05 (OSNC 2006, nr 11, poz. 183). Zgodnie z poglądem przeciwnym, za którym opowiedział się pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, sprawy o uchylenie, ustalenie nieistnienia lub stwierdzenie nieważności uchwał organów spółdzielni są zawsze sprawami o prawa niemajątkowe i ewentualnie łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe (postanowienie SN z dnia 5 lutego 2009 r., I CZ 111/08, nie publ.).