Wyrok SN z dnia 8 lipca 2010 r., sygn. II CSK 85/10

Przepis art. 676 k.c. ma również zastosowanie w zakresie stosunku dzierżawy nieruchomości (art. 694 k.c.), mimo odmienności konstrukcyjnych umowy najmu i umowy dzierżawy oraz innych funkcji gospodarczych tych umów.

Treść art. 676 k.c. wyraźnie wskazuje na to, że ocena wartości ulepszeń ma nastąpić w „chwili zwrotu” przedmiotu dzierżawy, a nie np. w dacie zakończenia stosunku dzierżawy.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)

SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)

SSN Katarzyna Tyczka-Rote

Protokolant Anna Wasiak

w sprawie z powództwa Gminy A. przeciwko Mirosławowi S. o wydanie nieruchomości oraz z powództwa wzajemnego Mirosława S. przeciwko Gminie A. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 8 lipca 2010 r., skargi kasacyjnej pozwanej wzajemnej - Gminy A. od wyroku Sądu Apelacyjnego w Ł. z dnia 10 listopada 2009 r.,

1 oddala skargę kasacyjną;

2 zasądza od Gminy A. na rzecz Mirosława S. kwotę 5400 (pięć tysięcy czterysta) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem w sprawie z powództwa Gminy A. przeciwko M. S. o wydanie nieruchomości oraz z powództwa wzajemnego M. S. przeciwko Gminie A. o zapłatę Sąd Okręgowy zasądził od Gminy na rzecz M. S. kwotę 3.255.853 zł, płatną w dniu wydania przez M. S. Gminie nieruchomości opisanej w pozwie, oddalił powództwo wzajemne M. S. w pozostałej części w zakresie żądania zapłaty.

Zasadnicze elementy stanu faktycznego przedstawiały się następująco.

Sporna nieruchomość (gospodarstwo rybne) stanowi obecnie własność Gminy, nabytą na podstawie art. 5 ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.). W dniu 25 września 1983 r. M. S. (i dwie inne osoby) zawarł z Urzędem Gminy w A. umowę dzierżawy nieruchomości na 10 lat. Nieruchomość ta wchodziła w skład Państwowego Funduszu Ziemi i stanowiła nieużytki po stawach hodowlanych. W  aneksie do tej umowy (z 1984 r.) dzierżawca zobowiązał się do zagospodarowania nieruchomości (nieużytku) przez budowę stawów; prowadzenie przez niego prac zgodnie z dokumentacją miało stwarzać prawo ubiegania się o wykup dzierżawionych gruntów, przy czym grunt miał być sprzedany najpóźniej w roku uruchomienia produkcji rybackiej. M. S. otrzymywał pomoc finansową w trybie administracyjnym z Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych. W dniu 10 maja 1995 r. została zawarta następna (trzecia) umowa dzierżawy nieruchomości na 10 lat (do maja 2005 r.). W umowie tej przewidziano, że wymienione protokole inwentaryzacyjnym obiekty budowlane i  urządzenia zostały wybudowane od dnia 1września 1983 r. do dnia 31 stycznia 1993 r., ale nie ze środków Gminy. Na podstawie opinii biegłego J. Kozłowskiego Sąd Okręgowy ustalił, że wartość wszystkich nakładów, poczynionych przez powoda wzajemnego na sporą nieruchomość, wynosiła 3.255.858,75 zł. Do dnia wydania wyroku M. S. nie wydał nieruchomości. Wartość całej nieruchomości (łącznie z nakładami) jest wyższa niż same nakłady dokonane przez b. dzierżawcę; w czasie objęcia nieruchomości przez M. S. elementy budowli stawowych nie miały żadnej wartości.