Postanowienie SN z dnia 25 marca 2010 r., sygn. IV KK 316/09

Dla przyznania statusu pokrzywdzonego konieczne jest prawidłowe rozpoznanie nie tylko ogólnego lub rodzajowego, ale indywidualnego przedmiotu ochrony analizowanej normy karnej (niezależnie, czy chodzi o przedmiot główny czy uboczny), przy jednoczesnym uwzględnieniu, iż dany czyn może wypełniać znamiona więcej niż jednego przepisu ustawy lub obejmować przestępstwo współukarane. Kryterium bezpośredniości naruszenia lub zagrożenia dobra prawnego danej osoby oznacza, że w relacji między czynem o konkretnych znamionach przestępstwa a naruszeniem lub zagrożeniem dobra tej osoby nie ma ogniw pośrednich, z czego wynika, że do kręgu pokrzywdzonych można zaliczyć tylko ten podmiot, którego dobro prawne zostało działaniem przestępnym naruszone wprost, a nie za pośrednictwem godzenia w inne dobro.

Uznanie Gminy i Miasta K. za pokrzywdzonego przestępstwami określonymi w art. 233 § 1 k.k. nie spełnia żadnego z opisanych powyżej kryteriów. Przedmiot ochrony wskazanego przepisu prawa, to nie może budzić zastrzeżeń stwierdzenie, że jest nim, najogólniej rzecz ujmując, prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości w szerokim tego słowa znaczeniu, a więc także efektywne funkcjonowanie jego organów, w tym podmiotów prowadzących inne postępowania przewidziane przez ustawę.Przestępstwo to nie ma zatem zindywidualizowanego przedmiotu ochrony. Jest nim dobro ogólne, o charakterze społecznym, publicznym, przy czym szczególnego podkreślenia już w tym miejscu wymaga - co zdaje się całkiem oczywiste - że tak określonego dobra nie sposób utożsamiać z indywidualnym interesem organu sądowego lub innego organu prowadzącego postępowanie przewidziane ustawą, ani też z interesem jakiejkolwiek jednostki (podmiotu), jako składowej części ogółu.

Pogląd Sądu Najwyższego, wyrażony w postanowieniu z dnia 23 kwietnia 2002 r., I KZP 10/02 (OSNPiPr 2002, z. 7-8, poz. 1) uznaje się za odosobniony tak w orzecznictwie, jak i w literaturze.