Postanowienie SN z dnia 21 lipca 2010 r., sygn. III CSK 322/09
Dopuszczalne jest ustanowienie na rzecz właściciela lokalu mieszkalnego służebności gruntowej korzystania z ogródka przydomowego, obciążającej nieruchomość wspólną.
Sędzia SN Antoni Górski (przewodniczący) Sędzia SN Barbara Myszka (sprawozdawca) Sędzia SN Marek Sychowicz
Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Grzegorza T. i Krystyny T. przy uczestnictwie "S.M.S.", sp.z o.o. w K. oraz wspólnoty mieszkaniowej "M." w K. o wpis w księdze wieczystej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 21 lipca 2010 r. skargi kasacyjnej uczestnika "S.M.S.", sp. z o.o. w K. od postanowienia Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 27 maja 2009 r.
uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Krakowie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2009 r. Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w Krakowie oddalił wniosek Krystyny i Grzegorza małżonków T. o wpis w dziale I-Sp księgi wieczystej założonej dla lokalu mieszkalnego nr 1, położonego na parterze budynku nr 26 na osiedlu W.A.M. w K., oznaczonej nr (...)0 oraz w dziale III księgi wieczystej nr (...)7, prowadzonej dla nieruchomości wspólnej o obszarze 3,6171 ha - służebności gruntowej korzystania z ogródka przydomowego.
Sąd Rejonowy ustalił, że podstawę wpisu stanowi akt notarialny z dnia 8 kwietnia 2008 r., obejmujący umowę sprzedaży lokalu mieszkalnego opisanego we wniosku oraz akty ustanowienia służebności i hipotek. Uznał, że ustanowiona służebność wyłącznego korzystania przez właścicieli lokalu mieszkalnego nr 1 z ogródka przydomowego na nieruchomości wspólnej, nie odpowiada ustawowemu typowi służebności gruntowej przewidzianej w art. 285 k.c. Według powołanego przepisu, do ustanowienia służebności gruntowej konieczne jest istnienie dwóch nieruchomości - władnącej i obciążonej, natomiast w akcie notarialnym z dnia 8 kwietnia 2008 r. służebnością gruntową obciążono nieruchomość wspólną, która jest prawem związanym z własnością lokalu, dzieli jego los prawny i nie może być uznana za "inną nieruchomość" względem wyodrębnionego z niej lokalu. Poza tym służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części, a prawo wyłącznego korzystania z części nieruchomości wspólnej stanowiącej ogródek nie zwiększa użyteczności lokalu mieszkalnego. Wyłącznym celem służebności gruntowej nie może być natomiast ani wygoda właściciela nieruchomości władnącej, ani jego upodobanie niezwiązane z potrzebą nieruchomości. O tym, kiedy można cudzą nieruchomość obciążyć służebnością decydują ponadto przesłanki określone w art. 294 k.c., dlatego do ustanowienia służebności konieczna jest celowość mierzona użytecznością nieruchomości władnącej oraz konieczność rozumiana jako brak innych możliwości osiągnięcia tego celu niż przez ingerencję w cudze prawo własności.