Wyrok SN z dnia 11 marca 2008 r., sygn. II PK 198/07

Dywidenda jest pożytkiem z akcji i jej utrata może stanowić element szkody wyrządzonej spadkobiercom pracownika w razie nieuprawnionej od­mowy zbycia na ich rzecz nieodpłatnych akcji.

Przewodniczący SSN Jerzy Kuźniar, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera, Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 marca 2008 r. sprawy z powództwa Janiny M., Marka M. i Janusza M. przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Ministra Skarbu Państwa o zapłatę, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Bydgoszczy z dnia 18 stycznia 2007 r. [...]

oddalił skargę.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Świeciu wyrokiem z dnia 20 września 2006 r. zasądził na rzecz powodów Janiny M., Marka M. i Janusza M. odszkodowania po 41.392,26 zł od Skarbu Państwa - Ministra Skarbu Państwa za niewydanie im nieodpłatnych akcji prywatyzowanego przedsiębiorstwa, które to prawo wynikało ze spad­kobrania po Andrzeju M. Sąd ustalił, że Andrzej M. był pracownikiem sprywatyzowa­nego przedsiębiorstwa Zakłady Celulozy i Papieru w Ś. Zmarł 28 kwietnia 1994 r. i do tego czasu pozwany nie rozpoczął jeszcze udostępniania akcji. W sprawie prawa do akcji po mężu powódka kontaktowała się z Zakładami, jednak jednoznacznie ich od­mówiono wskazując, że spadkobierca nie jest uprawniony do nabycia akcji i tym sa­mym do złożenia oświadczenia o ich nabyciu. Zakłady uniemożliwiły złożenie powo­dom oświadczeń o niedopłatnym nabyciu akcji kierując się praktyką opartą na błędnej interpretacji prawa przyjmowanej przez pozwanego. Odpowiedzialność odszko­dowawcza pozwanego ma charakter obligacyjny (art. 471 k.c.). Wynika z obowiązku udostępniania akcji uprawnionym i stąd uchybienia pozwanego musiały być rozważone jako nienależyte wykonanie zobowiązania. Pozwany reprezentował błędny pogląd prawny o braku prawa spadkobierców do akcji co spowodowało po ich stronie szkodę. Odszkodowanie ustalone na podstawie art. 361 § 2 k.c. obejmowało akcje oraz dywidendy. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (dalej: ustawa) nie pozwalała zbyć akcji przez dwa lata (art. 38 ust. 3) i w tym okresie dywidenda by przysługiwała. Należało ująć ją w odszkodowaniu również za dalszy okres, gdyż przy stabilnej sytuacji powodowie traktowaliby akcje jako lokatę kapitału i nie pozbyliby się ich. Na ogólną sumę należnego powodom odszkodowania składała się wartość akcji w kwocie 89.957,40 zł oraz utraconych dywidend w latach 1998 ­2005 w kwocie 34.219,38, które zgodnie ze spadkobraniem podzielono równo pomiędzy powodów.