Wyrok SN z dnia 19 marca 2007 r., sygn. III SK 21/06

Przedsiębiorca może stosować postanowienia wzorca umownego okre­ślające zasady odpowiedzialności finansowej konsumenta w przypadku wcze­śniejszego wypowiedzenia umowy, ale zasady tej odpowiedzialności muszą pozostawać w związku z kosztami i ryzykiem przedsiębiorcy.

Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca), SSN Krystyna Bednarczyk, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 marca 2007 r. sprawy z powództwa Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeciwko „P.” - Centrum Kształcenia Kadr Spółce z o.o. w Ł. o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone, na skutek skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 lipca 2006 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację.

Uzasadnienie

Pozwem z dnia 31 lipca 2003 r. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów (dalej jako Prezes UOKiK) wniósł o uznanie za niedozwolone postanowień wzorców stosowanych przez Profesja Centrum Kształcenia kadr Sp. z o.o. w Ł. Wy­rokiem z dnia 4 sierpnia 2004 r. Sąd Okręgowy-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsu­mentów w Warszawie (dalej jako SOKiK) uznał w pkt 1 za niedozwolone i zakazał stosowania w umowach z konsumentami postanowień wzorca umowy o treści: a) nałożenie kary za zwłokę w dokonywaniu opłat następuje w sytuacji przekracza okre­ślonych w § 4 pkt 2 terminów, wysokość naliczonych odsetek odpowiada wysokości 1.00 PLN za każdy dzień zwłoki; b) dyscyplinarne wykreślenie z listy słuchacza lub zawieszenie w prawach słuchacza nie zwalania zleceniodawcy z obowiązku uregu­lowania opłaty czesnego za semestr do pełnej wysokości; c) w przypadku rezygnacji z nauki w terminie przed rozpoczęciem zajęć, zwrot wniesionych opłat nie przysłu­guje; d) w przypadku rezygnacji po rozpoczęciu zajęć, zwrot wniesionych opłat nie przysługuje i zleceniodawca jest zobowiązany do uzupełniania opłaty, określonej w § 3 pkt 2 do pełnej wysokości; e) zleceniodawca zastrzega sobie prawo do zmiany po­stanowienia § 3 pkt 2, dotyczącego wysokości czesnego za naukę na semestrach programowo wyższych. Apelacja strony pozwanej została uwzględniona jedynie w odniesieniu do klauzuli umieszczonej w § 5 ust. 7 wzorca i w tym zakresie Sąd Ape­lacyjny zmienił zaskarżony wyrok oraz oddalił powództwo. W pozostałym zakresie apelacja została oddalona. Strona pozwana zaskarżyła wyrok kasacją, podnosząc zarzut naruszenia art. 479 § 2 pkt 4 k.p.c. w związku z art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (jednolity tekst: Dz.U. 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.), art. 385 pkt 12 i 13 w związku z art. 491, 492 i 493 k.c., art. 385 § 1 k.c. w związku z art. 4 dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Skarżący domagał się uchylenia wyroku w pkt II i III i przekazania sprawy w tym za­kresie do ponownego rozpoznania, ewentualnie zmiany zaskarżonego wyroku w części zaskarżonej i oddalenie powództwa. Pozwana spółka podtrzymywała zarzut braku legitymacji biernej z tej racji, że nie przysługuje jej status prawny przedsiębior­cy w rozumieniu art. 479§ 2 pkt 4 k.p.c., ponieważ zgodnie z art. 83a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (dalej: „ustawa z dnia 7 września 1991 r.”) jej działalność w zakresie świadczenia usług edukacyjnych nie jest działalnością gospodarczą.