Uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 17 maja 2007 r., sygn. III CZP 150/06

Prezes SN Tadeusz Ereciński (przewodniczący), Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca), Sędzia SN Maria Grzelka, Sędzia SN Henryk Pietrzkowski, Sędzia SN Krzysztof Strzelczyk, Sędzia SN Tadeusz Wiśniewski, Sędzia SN Mirosława Wysocka

Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 17 maja 2007 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego oraz Rzecznika Ubezpieczonych Stanisława Rogowskiego, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Ubezpieczonych we wniosku z dnia 16 listopada 2006 r.:

„Czy podatek od towarów i usług VAT jest elementem odszkodowania w przypadku ustalenia jego wysokości wyłącznie według cen części zamiennych i usług niezbędnych do dokonania naprawy (tj. na podstawie metody kosztorysowej)?”

podjął uchwałę:

Odszkodowanie przysługujące na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu, ustalone według cen części zamiennych i usług, obejmuje kwotę podatku od towarów i usług (VAT) w zakresie, w jakim poszkodowany nie może obniżyć podatku od niego należnego o kwotę podatku naliczonego.

Uzasadnienie

Motywując przedstawione Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne, Rzecznik Ubezpieczonych stwierdził, że w związku z dochodzeniem przez ubezpieczonych od zakładu ubezpieczeń odszkodowania na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdu mechanicznego ubezpieczyciele w przyznawanym odszkodowaniu ubezpieczeniowym nie uwzględniają podatku od towarów i usług (VAT) w razie ustalenia tego odszkodowania na podstawie cen części zamiennych i usług niezbędnych do dokonania naprawy, tj. metodą kosztorysową. W ocenie ubezpieczycieli, niedokonanie przez poszkodowanego (ubezpieczonego) naprawy pojazdu, pozwala - w razie zastosowania takiej metody ustalania odszkodowania - na nieuwzględnienie podatku od towarów i usług w przyznanym odszkodowaniu. Poszkodowany nie ponosi kosztów w postaci zapłaty tego podatku, toteż uwzględnienie tego podatku przy ustalaniu rozmiaru odszkodowania stanowiłoby naruszenie art. 824 i 361 § 2 k.c., suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być bowiem wyższa od poniesionej szkody, jeżeli nie umówiono się inaczej, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany rzeczywiście poniósł. Koszt zapłaty podatku od towarów i usług jako koszt nieponiesiony przez ubezpieczonego nie może być kwalifikowany jako strata poszkodowanego.