Wyrok SN z dnia 11 stycznia 2006 r. sygn. II PK 113/05

Pracodawca nie może być zwolniony z obowiązku wypłacenia wynagrodzenia za pracę z tego powodu, że stanowi to dla niego nadmierne obciążenie finansowe.

Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Beata Gudowska, Roman Kuczyński

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2006 r. sprawy z powództwa Bożeny W., Grzegorza P. przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi Dziecięcemu w T. o zapłatę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 stycznia 2005 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 28 września 2004 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu zasądził od pozwanego Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego w T. na rzecz powoda Grzegorza P. 13.717,07 zł i na rzecz powódki Bożeny W. 22.684, 21 zł tytułem wynagrodzenia za dyżury lekarskie pełnione w latach 1996 -1999 oraz oddalił powództwo w pozostałej części. Sąd ustalił, że powodowie byli zatrudnieni u pozwanego jako lekarze na Oddziale Intensywnej Terapii Patologii Noworodka, który w latach 1996 -1999 był jedynym specjalistycznym oddziałem w województwie. Oddział dysponował siedmioma stanowiskami do intensywnej terapii oraz dwudziestoma łóżkami lżejszych stanów obejmujących leczeniem zakres patologii noworodka. Zwykle wszystkie stanowiska były zajęte. W okresie dyżuru lekarz musiał obserwować pacjentów, sporządzać dokumentację medyczną i dokonywać różnego rodzaju zabiegów. W spornym okresie powodowie pełnili po kilka dyżurów w miesiącu. Nie otrzymywali dni wolnych za pełnione dyżury, nie otrzymywali też wynagrodzenia za pozostawanie w pracy po dyżurach ani za dodatkową pracę poza godzi-nami pracy. Wynagrodzenie za dyżury było ustalane na podstawie § 11 i § 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 grudnia 1974 r. w sprawie niektórych obowiązków i uprawnień pracowników zatrudnionych w zakładach służby zdrowia (Dz.U. Nr 51, poz. 326 ze zm.). Przepisy te wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 maja 1999 r., P 6/9 (Dz.U. Nr 45, poz. 458) zostały uznane za niezgodne z art. 66 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że naruszają konstytucyjną zasadę maksymalnych norm czasu pracy, a ponadto przepis § 12 rozporządzenia jest niezgodny z art. 298 oraz art. 128 k.p. dlatego, że wykracza poza granice upoważnienia ustawowego dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia oraz zmienia ustawowe pojęcie czasu pracy. Opierając się na tym orzeczeniu powodowie żądali wynagrodzenia za dyżury, ustalonego z uwzględnieniem pracy w godzinach nadliczbowych. Pozwany zarzucał, że omawiane przepisy utraciły moc dopiero w dacie ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, natomiast w spornym okresie obowiązywały dotychczasowe zasady ustalania wynagrodzenia za dyżury lekarskie. Zarzut ten Sąd Okręgowy uznał za bezzasadny powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2001 r, III ZP 30/00 (OSNAPiUS 2001 nr 23, poz. 685), stwierdzającą że uznane wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego za niezgodne z Konstytucją przepisy § 11 i § 12 rozporządzenia nie mają zastosowania przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia za czas pełnienia dyżurów zakładowych przed dniem wejścia w życie tego wyroku. Sąd Okręgowy zacytował obszerne uzasadnienie tej uchwały, w którym przywołuje się dotychczasowe jednolite stanowisko Sądu Najwyższego stwierdzające, że akt normatywny uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny z Konstytucją nie powinien być stosowany przez sąd do stanów faktycznych sprzed orzeczenia Trybunału. Znajduje to uzasadnienie w treści art. 190 Konstytucji RP. Podstawą ustalenia wysokości wynagrodzenia za dyżury pełnione w latach 1996 -1999 nie są więc przepisy rozporządzenia lecz przepisy art. 128, art. 133 § 1 i art. 144 k.p.