Wyrok SN z dnia 10 stycznia 2006 r. sygn. I UK 117/05

Podjęcie prowadzenia przez ubezpieczonego działalności gospodarczej po nabyciu prawa do emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz.U. Nr 28, poz. 149 ze zm.) nie jest przeszkodą do wydania decyzji o przyznaniu tego prawa, chyba że uniemożliwia sprawowanie stałej opieki nad dzieckiem.

Przewodniczący SSN Józef lwulski

Sędziowie: SN Barbara Wagner, SA Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 stycznia 2006 r. sprawy z odwołania Józefa K. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w C. o prawo do wcześniejszej emerytury, na skutek kasacji odwołującego się od wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 listopada 2004 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 31 marca 2003 r. przyznający odwołującemu się prawo do wcześniejszej emerytury od dnia 1 stycznia 2002 r. z tytułu opieki nad dzieckiem, w ten sposób, że oddalił jego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w C. z dnia 31 stycznia 2002 r. odmawiającej tego świadczenia.

Odwołujący się Józef K. (urodzony w 1955 r.) 18 stycznia 2002 r. wystąpił o wcześniejszą emeryturę z tytułu opieki nad synem Ireneuszem urodzonym w 1991 r, wymagającym stałej opieki. Pozwany organ rentowy odmówił świadczenia ponieważ ostatnim ubezpieczeniem odwołującego się przed 1 stycznia 1999 r. nie było ubezpieczenie z tytułu stosunku pracy i nie udowodnił on 25 lat ubezpieczenia. Sąd Okręgowy ustalił, że w 1974 r. podjął on zatrudnienie pracownicze i z przerwami pracował do 31 maja 1997 r. Od 1 stycznia 1997 r prowadził działalność gospodarczą. Nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Jego syn jest całkowicie niezdolny do samodzielnej egzystencji. Według Sądu Okręgowego bezsporne było, że odwołujący się sprawuje opiekę nad synem oraz to że działalność gospodarczą prowadził od 1 stycznia 1997 r. W zakresie stażu ubezpieczeniowego organ rentowy wskutek pomyłki zaliczył odwołującemu się także okres od 1 kwietnia 1998 r. do 31 grudnia 1998 r, gdy podlegał ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Bez tego okresu jego staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i nieskładkowe) wynosił 22 lata, 3 miesiące i 8 dni. Sąd ustalił również, że staż ten winien zostać uzupełniony na podstawie przepisu art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS okresem pracy odwołującego się w gospodarstwie rolnym rodziców od 17 maja 1971 r. do 15 września 1974 r. Wnioskodawca spełniał wszystkie przesłanki do uzyskania emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz.U. Nr 28, poz. 149 ze zm.). To, że w dniu 31 grudnia 1998 r. nie podlegał ubezpieczeniu z tytułu pracowniczego zatrudnienia nie pozbawia go prawa do uzyskania wcześniejszej emerytury, skoro posiadał wymagany pracowniczy okres ubezpieczenia, po ustaniu którego podlegał ubezpieczeniu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Sąd Apelacyjny uwzględnił apelację pozwanego, zmienił wyrok Sądu Okręgowego i odwołanie oddalił. Wskazał, że prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. przysługuje tylko pracownikom, stąd skoro wnioskodawca od 1 stycznia 1997 r. do 31 grudnia 2000 r. prowadził działalność gospodarczą to nie mógł uzyskać świadczenia.