Potrącenie wierzytelności w zarzucie przeciw nakazowi zapłaty

Uchwała SN z dnia 13 października 2005 r. sygn. III CZP 56/05

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Kazimierz Zawada

SSA Aleksandra Marszałek

Protokolant Beata Rogalska

w sprawie z powództwa „P” S.A. w Gdańsku

przeciwko Międzynarodowej Aptece G Londyn „Gm” Spółce z o.o. w Katowicach

o zapłatę,

po rozstrzygnięciu na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 13 października 2005 r.,

zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku

postanowieniem z dnia 25 marca 2005 r.,

a) „Czy ustanowiony w art. 493 § 3 k.p.c. wymóg udowodnienia przez pozwanego wierzytelności, przedstawionych do potrącenia z wierzytelnością dochodzoną przez powoda, wyłącznie dokumentami, o których mowa w art. 485 k.p.c., dotyczy także sytuacji, w której potrącenie powyższych wierzytelności zostało dokonane przez pozwanego jeszcze przed wszczęciem procesu ?” a w razie przeczącej odpowiedzi na to pytanie także

b) „Czy dłużnik, który składa oświadczenie o potrąceniu swojej wierzytelności, przysługującej mu w stosunku do zbywcy, już po otrzymaniu od niego zawiadomienia o przelewie, korzystając z uprawnienia do podniesienia takiego zarzutu względem nabywcy na podstawie art. 513 § 2 k.c., powinien złożyć to oświadczenie bezpośrednio nowemu wierzycielowi (nabywcy), czy jeszcze dotychczasowemu wierzycielowi (zbywcy) ?”

podjął uchwałę:

1. Przewidziane w art. 493 § 3 k.p.c. wymaganie udowodnienia wierzytelności przedstawionej do potrącenia dokumentami wskazanymi w art. 485 k.p.c. nie dotyczy sytuacji, w której do potrącenia doszło przed doręczeniem pozwanemu nakazu zapłaty i pozwu;

2. odmawia podjęcia uchwały co do drugiego zagadnienia.

Uzasadnienie

Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia - na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. - zagadnienia prawne wyłoniły się w związku z rozpoznawaniem przez Sąd Apelacyjny w Gdańsku apelacji od zapadłego w sprawie gospodarczej wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku, którym, po rozpoznaniu zarzutów strony pozwanej, uchylono nakaz zapłaty i oddalono powództwo o zapłatę. Sąd Okręgowy bowiem uznał skuteczność zarzutu potrącenia, aczkolwiek strona pozwana objętej tym zarzutem wierzytelności nie udowodniła dokumentami wymienionymi w art. 485 k.p.c. Należy zaznaczyć, że wierzytelność przedstawioną do potrącenia strona pozwana nabyła od innego podmiotu, oświadczenie o potrąceniu złożyła natomiast przed zawiśnięciem sporu sądowego.