Uchwała SN z dnia 20 maja 2005 r. sygn. III CZP 24/05

Sędzia SN Mirosław Bączyk (przewodniczący, sprawozdawca)

Sędzia SN Teresa Bielska-Sobkowicz

Sędzia SN Barbara Myszka

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Powszechnej Kasy Oszczędności, Banku Polskiego SA, Oddział Regionalny w B. przeciwko Ninie K. o zapłatę, po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym w dniu 20 maja 2005 r, zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 8 lutego 2005 r.:

"Czy hipoteka zwykła przez odesłanie we wpisie do treści umowy o kredyt bankowy zabezpiecza odsetki umowne z tytułu przeterminowanego zadłużenia w wysokości zmiennej, określanej uchwałą organu banku, czy też tylko odsetki ustawowe, a nadto czy za cały okres opóźnienia, czy też z ograniczeniem wynikającym z art. 1025 § 3 k.p.c?"

podjął uchwałę:

Hipoteka zwykła, ustanowiona dla zabezpieczenia wierzytelności kredytowej banku, obejmuje ustawowe odsetki za opóźnienie w spłacie tej wierzytelności w zakresie wskazanym w art. 1025 § 3 k.p.c. Nie zabezpiecza natomiast odsetek za opóźnienie ustalonych w umowie kredytowej według zmiennej stopy procentowej, nawet gdyby zostały objęte treścią wpisu do księgi wieczystej.

Uzasadnienie

Powszechna Kasa Oszczędności, Bank Polski S.A. domagał się zasądzenia od pozwanej (właścicielki nieruchomości obciążonej hipoteką umowną) Niny K. należności głównej w wysokości 110 000 zł oraz kapitalizowanych odsetek w wysokości 79 042,47 zł za okres od dnia 22 marca 2002 r. do dnia 29 lutego 2004 r. z ograniczeniem odpowiedzialności tej pozwanej (dłużnika hipotecznego) do wartości nieruchomości obciążonej hipoteką. Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej dochodzoną przez Bank kwotę 189 042,47 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 79 042,47 (kapitalizowanej sumy odsetek umownych) w wysokości 12,25 % oraz od kwoty 110 000 zł (należności głównej) w wysokości 26%. Zasądzoną kwotą rozłożono na raty, a odpowiedzialność pozwanej ograniczona została do wartości obciążonej nieruchomości. Sąd pierwszej instancji ustalił, że Bank udzielił w 1999 r. kredytu wspólnikom spółki cywilnej. W umowie kredytowej przewidziano oprocentowanie sumy kredytowej według zmiennej stopy (w dniu zawarcia umowy stopa ta wynosiła 14,4 % w stosunku rocznym ). W§ 8 umowy przewidywano, że Bankowi należą się odsetki za opóźnienie, przy czym w dniu zawarcia umowy wynosiły one 34 %. Dla zabezpieczenia wierzytelności kredytowej ustanowiono hipotekę umowną. Zgodnie w wpisem jej do księgi wieczystej, oprocentowanie wynosiło 14,4 % w stosunku rocznym i mogło być zmienione. W wyniku postępowania o zniesieniu współwłasności nieruchomość obciążona stała się ostatecznie własnością pozwanej. W związku z niespłaceniem należności kredytowej przez kredytobiorców, Bank wystąpił o zapłatę należności głównej i odsetek wobec pozwanej. Pozwana kwestionowała zasadność żądania odsetek, ponieważ -jej zdaniem - hipoteka umowna nie zabezpieczała odsetek kredytowych, a ponadto powinny być one wyrażone we wpisie hipoteki. Sąd Okręgowy nie podzielił tego stanowiska i uznał, że odsetki objęte żądaniem pozwu mają charakter odsetek kredytowych i zostały odpowiednio ujęte we wpisie hipoteki, wpis ten obejmował bowiem postanowienie o oprocentowaniu kredytu bankowego, chociaż z zaznaczeniem, że może ono ulec zmianie.