Wyrok SN z dnia 27 października 2004 r. sygn. I PK 599/03

1. Prawo do bezpłatnego urlopu do pełnienia etatowej funkcji związkowej poza zakładem pracy przysługuje pracownikowi, który na podstawie wewnętrznych postanowień organizacji związkowej, uchwał jej statutowych organów lub związkowych norm zwyczajowych jest w momencie wyboru świadomy obowiązku realizowania tej funkcji w ramach zatrudnienia pracowniczego.

2. Wygaśnięcie mandatu związkowego powoduje ustanie stosunku pracy z wyboru, lecz w razie wyboru na nową kadencję można z odpowiednim uprzedzeniem żądać udzielenia kolejnego urlopu bezpłatnego bezpośrednio po zakończeniu poprzedniego urlopu, a tym samym pracownik nie musi macierzystemu pracodawcy zgłaszać powrotu do pracy.

Przewodniczący SSN Herbert Szurgacz

Sędziowie SN: Zbigniew Hajn, Andrzej Kijowski (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 27 października 2004 r. sprawy z powództwa Andrzeja J. przeciwko K. Zakładom Farmaceutycznym P. SA w K. o ustalenie stosunku pracy i zobowiązanie do udzielenia urlopu bezpłatnego, na skutek kasacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi z dnia 17 czerwca 2003 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Łodzi wyrokiem z dnia 17 czerwca 2003 r. [...], po rozpoznaniu apelacji obu stron od wyroku Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Kutnie z dnia 18 lutego 2003 r. [...] w sprawie z powództwa Andrzeja J. przeciwko K. Zakładom Farmaceutycznym „P.” SA w K., oddalił apelację powoda, natomiast w uwzględnieniu apelacji pozwanej Spółki zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że oddalił powództwo w zakresie roszczenia o ustalenie istnienia między stronami stosunku pracy i udzielenie powodowi urlopu bezpłatnego.

W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy przejął jako własne ustalenia faktyczne poczynione w postępowaniu w pierwszej instancji, lecz częściowo zmienił ich prawną kwalifikację. Powód był u pozwanego zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Od dnia 1 listopada 2001 r. do dnia 30 czerwca 2002 r. powód przebywał na urlopie bezpłatnym, pełniąc w tym czasie funkcję przewodniczącego Rady Podregionu NSZZ „Solidarność” w K. Urlop ten został mu udzielony na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. w sprawie trybu udzielania urlopu bezpłatnego i zwolnień od pracy pracownikom pełniącym z wyboru funkcje w związkach zawodowych oraz zakresu uprawnień przysługujących pracownikom w czasie urlopu bezpłatnego i zwolnień z pracy (Dz.U. Nr 71, poz. 336). W dniu 4 czerwca 2002 r. powód ponownie został „wybrany do pełnienia funkcji Przewodniczącego Rady Podregionu K.” na kadencję trwającą od 2002 r. do 2006 r. Kandydatura powoda została „zatwierdzona” uchwałą26/02 Zarządu Regionu Ziemi Ł. NSZZ „Solidarność” w dniu 24 czerwca 2002 r. W związku z tym, Zarząd Regionu wystąpił do pozwanego pracodawcy o przedłużenie powodowi pierwotnego urlopu bezpłatnego od dnia 1 lipca 1997 r. na dalszy czteroletni okres. Z ustaleń faktycznych wynika, że w dniu 2 lub 3 lipca 2002 r. działacz związkowy NSZZ „Solidarność” W.T. zwracał się do J.M. prokurenta pozwanej Spółki z pytaniem, czy powodowi zostanie udzielony urlop bezpłatny, na co otrzymał odpowiedź twierdzącą. Mimo to pracodawca w dniu 25 lipca 2002 r. wystosował do związku pismo, w którym zwrócił uwagę na niedochowanie czternastodniowego terminu wyznaczonego przez powołane rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 czerwca 1996 r. i poinformował W.T., iż stosunek pracy z powodem uległ wygaśnięciu. Natomiast w dniu 28 lipca 2002 r. pozwany poinformował na piśmie powoda, że stosunek pracy wygasł na podstawie art. 74 k. p.