Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2004 r. sygn. I PK 22/03

1. Pracodawca, który narusza art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) przez wydatkowanie środków z tego funduszu bez zachowania kryterium socjalnego, nie może powoływać się na klauzule generalne określone w art. 8 k.p.

2. Sąd drugiej instancji, w granicach zaskarżenia, stosuje prawo materialne niezależnie od zarzutów apelacji.

Przewodniczący SSN Zbigniew Hajn

Sędziowie SN: Józef lwulski (sprawozdawca), Andrzej Wróbel.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 sierpnia 2004 r. sprawy z powództwa Komisji Zakładowej „NSZZ Solidarność 80" przy Politechnice W. w W. przeciwko Politechnice W. w W. z udziałem Ogólnopolskiego Akademickiego Związku Zawodowego w W. - Organizacji Zakładowej przy Politechnice W. o zwrot środków Zakładowemu Funduszowi Świadczeń Socjalnych, na skutek kasacji strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 9 października 2002 r. [...]

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu we Wrocławiu do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2002 r. [...] Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu oddalił powództwo Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność 80" przy Politechnice W. o zasądzenie od Politechniki W. na rzecz zakładowego funduszu świadczeń socjalnych kwoty 40.000 zł przekazanej fundacji „PH." oraz kwoty 60.057 zł przekazanej na świadczenia medyczne dla pracowników. Sąd Okręgowy ustalił, że w ramach działalności socjalnej strona pozwana, po uzyskaniu pozytywnych stanowisk organizacji związkowych - oprócz powodowego związku, który nie zajął stanowiska - oraz przedstawicielstwa pracowniczego, przekazała w 1999 r. na rzecz Fundacji „P.H." kwotę 40.000 zł ze środków funduszu socjalnego. W domu seniora, budowanym przez tę Fundację, mają zamieszkać emeryci i renciści [...] uczelni, w tym Politechniki W, a w przyszłości obsługa rehabilitacyjna ma być tam świadczona na rzecz wszystkich osób uprawnionych do świadczeń z funduszu socjalnego. W1999 r. ustalono również, że z funduszu świadczeń socjalnych zostaną przeznaczone środki na badania medyczne pracowników. Pracownicy zapisywali się na określone badania, z których chcieli skorzystać. Na badania te z funduszu świadczeń socjalnych przeznaczono 60.700 zł. Strona pozwana zatrudnia około 4 tysiące pracowników. NSZZ „Solidarność" liczył ponad 1.000 członków, ZNP około 800 członków, a NSZZ „Solidarność 80" liczył 10 członków. Sąd Okręgowy nie podzielił poglądu, że środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych zostały wydatkowane niezgodnie z przedmiotowym i podmiotowym ich przeznaczeniem, określonym ustawą z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (jednolity tekst: Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.) oraz regulaminem gospodarowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych obowiązującym u strony pozwanej. Sąd Okręgowy przyjął, że wydatkowanie kwoty 40.000 zł na dofinansowanie Fundacji „P.H." i kwoty 60.700 zł na świadczenia medyczne dla pracowników mieściło się w zakresie szeroko rozumianej działalności socjalnej. Z budowanego przez Fundację centrum rehabilitacji korzystać bowiem będą nie tylko emeryci i renciści strony pozwanej, ale także pracownicy uczelni. Podobnie, co do przeznaczenia środków na badania medyczne pracowników. Pracownik, który sam opłaciłby koszty badań miałby prawo do pomocy materialnej z funduszu socjalnego. Kwestionowane przeznaczenie środków funduszu socjalnego zaakceptowały związki zawodowe reprezentujące przeważającą liczbę pracowników, zresztą inicjatywa w kierunku takiego wykorzystania środków wyszła od pracowników i związków zawodowych. Powodowy związek zawodowy nie włączył się do tych ustaleń, mimo iż o sprawie był informowany. Powództwo z art. 8 ust. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych służyć ma załodze, stąd jeśli powodowy związek zrzesza niewielu członków, to jego obecne stanowisko nie może przeważyć w sprawie.