Uchwała SN z dnia 30 września 2003 r. sygn. I KZP 16/03

Osoba, która stosownie do przepisów ustawy z dnia 6 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.) jest upoważniona do wystawienia faktury VAT, a przed dniem 1 stycznia 2000 r. była uprawniona także do wystawienia rachunku uproszczonego przewidzianego w tej ustawie, jest inną osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu w rozumieniu art. 271 § 1 k.k. Jeżeli jednak sprawca wystawia fakturę nierzetelną (nierzetelny rachunek uproszczony) godząc w obowiązek podatkowy, dopuszcza się wówczas czynu zabronionego określonego w art. 62 § 2 lub 5 k.k.s., stanowiącego lex specialis.

Przewodniczący: sędzia SN S. Zabłocki.

Sędziowie SN: H. Gradzik, T. Grzegorczyk (sprawozdawca).

Zastępca Prokuratora Generalnego: R. A. Stefański.

Sąd Najwyższy w sprawie Beaty W., po rozpoznaniu, przekazanego na podstawie art. 441 § 1 k.p.k. przez Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 6 marca 2003 r., zagadnienia prawnego wymagającego zasadniczej wykładni ustawy:

„Czy wystawienie przez sprzedającego faktury VAT lub rachunku uproszczonego nie dokumentujących rzeczywistego zdarzenia gospodarczego lub dokumentujących osobę uprawnioną do odbioru towaru w sposób nie odpowiadający rzeczywistemu podmiotowi biorącemu udział w transakcji jest „poświadczeniem nieprawdy w dokumencie wystawionym” w rozumieniu art. 271 § 1 k.k., ewentualnie czy uznanie tego zachowania za wyczerpujące znamiona wyżej wskazanego występku jest zależne od celu działania sprawcy

uchwalił udzielić odpowiedzi jak wyżej.

UZASADNIENIE

Przedstawione Sądowi Najwyższemu zagadnienie prawne powstało na tle następującej sytuacji. Beata W. została oskarżona o to, że w okresie od 4 listopada 1996 r. do 30 czerwca 1997 r. w K., będąc osobą uprawnioną do wystawiania dokumentów, działając w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, poświadczyła nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne na 2340 rachunkach uproszczonych, wystawionych w imieniu Hurtowni „BEAT” (...), przez wpisanie w miejsce osoby uprawnionej do odbioru towaru nieistniejących podmiotów gospodarczych z pominięciem rzeczywistego odbiorcy, tj. o przestępstwo określone w art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.. Postanowieniem z dnia 27 listopada 2002 r., Sąd Rejonowy w K., na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. umorzył postępowanie karne wobec Beaty W. wywodząc - z powołaniem się m.in. na wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 października 2001 r. (III KKN 76/99, OSNKW 2001, z. 1-2, poz. 8) oraz z dnia 9 maja 2002 r. (V KKN 323/99, OSNKW 2002, z. 9-10, poz. 71) - iż nie jest ona podmiotem przestępstwa określonego w art. 271 § 1 k.k., gdyż „wystawienie faktury VAT (rachunku uproszczonego), który dokumentuje fikcyjną transakcję, nie jest wystawieniem dokumentu w rozumieniu art. 271 § 1 k.k.”, ponieważ dokumentuje on „jedynie transakcję