Uchwała SN z dnia 30 lipca 2003 r. sygn. III UZP 8/03

Przewodniczący SSN Maria Dyszel

Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk, Beata Gudowska (sprawozdawca)

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 lipca 2003 r. sprawy z wniosku Walerii W., Andrzeja W., Bożeny W., Tomasza M. i Arkadiusza M. reprezentowanego przez ojca Zbigniewa M. przeciwko Skarbowi Państwa - Państwowej Agencji Atomistyki Biuru Obsługi Roszczeń byłych Pracowników Rud Uranu w J.G. o odszkodowanie, na skutek zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu postanowieniem z dnia 6 marca 2003 r. [...]

„1. Czy sprawa o jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5 a ustawy z dnia 2.09. 1994 r. o świadczeniach pieniężnych i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu (Dz.U. 111/537 ze zm.) stanowi sprawę z zakresu ubezpieczeń społecznych, czy też jest to sprawa o charakterze cywilnym

2. Czy w sytuacji kiedy uprawniony do jednorazowego odszkodowania zmarł, należne świadczenie może być dochodzone przez spadkobierców jako podlegające dziedziczeniu na podstawie art. 922 § 1 kodeksu cywilnego, czy też podlega wyłączeniu ze spadku jako prawo ściśle związane z osobą zmarłego (art. 922 § 2 kodeksu cywilnego) ?”

podjął uchwałę:

1. Sprawa o jednorazowe odszkodowanie przewidziane w art. 5 a ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniach pieniężnych i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu (Dz.U. Nr 111, poz. 537 ze zm.) jest sprawą z zakresu ubezpieczeń społecznych.

2. odmówił udzielenia odpowiedzi na pytanie drugie.

Uzasadnienie

Leon W. wystąpił w dniu 14 lutego 2000 r. do Państwowej Agencji Atomistyki w W. - Biura Obsługi Roszczeń b. Pracowników Zakładów Produkcji Rud Uranu w J.G. z wnioskiem o jednorazowe odszkodowanie należne mu na podstawie art. 5a ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnionym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych. Do wniosku dołączył zaświadczenie Wojskowej Komisji Uzupełnień w J.G. z dnia 4 stycznia 2000 r, potwierdzające pełnienie zastępczej służby wojskowej w jednostce wojskowej nr 2930 w okresie od dnia 28 marca 1951 r. do dnia 1 listopada 1952 r. i przymusowe w tym czasie zatrudnienie w zakładach wzbogacania rud uranu. W piśmie z dnia 2 marca 2000 r. Biuro Obsługi roszczeń potwierdziło prawo wnioskodawcy do tego świadczenia, lecz jego wypłatę odroczyło do czasu uzyskania środków finansowych. Leon W. zmarł zanim doszło do realizacji świadczenia (w dniu 14 marca 2000 r), zatem o niezrealizowane świadczenie wystąpiła wdowa po nim Waleria W. Biuro odmówiło jej wypłaty, stwierdzając, że ustawa z dnia 2 września 1994 r. nie przewiduje możliwości przejścia praw majątkowych, przysługujących żołnierzom zatrudnionym w zakładach pozyskiwania i wzbogacania rud uranu na ich spadkobierców, a ponadto, że są to prawa, które zgodnie z art. 922 § 2 KC nie należą do spadku.