Wyrok SN z dnia 9 stycznia 2001 r. sygn. I PKN 175/00

Dopuszczenie do zmiany powództwa w postępowaniu apelacyjnym niezgodnie z art. 383 KPC, po zamknięciu rozprawy i bez umożliwienia drugiej stronie podjęcia obrony jej praw powoduje nieważność postępowania określoną w art. 379pkt5 KPC.

Przewodniczący SSN Józef lwulski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Jadwiga Skibińska-Adamowicz, Barbara Wagner

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2001 r. sprawy z powództwa Bogdana B. przeciwko Gminie K. o wynagrodzenie za pracę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach z dnia 8 listopada 1999 r. [...]

uchyIił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Powód Bogdan B. żądał ustalenia, że stosunek pracy między nim a pozwaną Gminą K. nadal istnieje. Według Sądu drugiej instancji później zrezygnował z tego żądania, a właściwie w jego miejsce zgłosił nowe roszczenie dotyczące wynagrodzenia za czas gotowości do pracy w kwocie 5 773 zł.

Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Kielcach wyrokiem z dnia 2 marca 1999 r. [...] oddalił powództwo przyjmując, że z dniem 2 czerwca 1998 r. powód został odwołany ze stanowiska prezydenta w sposób uzasadniony i z tym dniem ustał stosunek pracy między stronami. Według Sądu drugiej instancji, Sąd Rejonowy rozstrzygał sprawę tylko w zakresie odszkodowania przypadającego za nieuzasadnione rozwiązanie stosunku pracy, co wynika wyraźnie z określenia w sentencji przedmiotu sporu i treści uzasadnienia wyroku.

Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kielcach wyrokiem z dnia 8 listopada 1999 r. [...] zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji w ten sposób, że zasądził na rzecz powoda od Gminy K. kwotę 5 893,75 zł. Sąd drugiej instancji uznał, że Sąd Rejonowy przyjął do rozstrzygnięcia roszczenie, którego powód nie zgłaszał ani w pozwie, ani w toku sprawy. W pozwie żądał ustalenia, że stosunek pracy między stronami nadal istnieje. Natomiast na rozprawie w dniu 5 października 1998 r. i w piśmie procesowym z dnia 12 października 1998 r. żądał odszkodowania za czas pozostawania bez pracy. Oczywiście nazywając to roszczenie odszkodowaniem, powód źle je określił, gdyż w istocie chodziło o wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Jest to jednak omyłka oczywista i absolutnie nie można było przyjąć, że wchodziło w rachubę odszkodowanie za niesłuszne zwolnienie z pracy. Odszkodowanie jest możliwe tylko wtedy, kiedy dotyczy niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy i kiedy zostało to zgłoszone przez powoda, bądź kiedy Sąd zamiast przywrócenia do pracy przyznaje odszkodowanie. W każdym razie roszczenie odszkodowawcze jest ściśle związane z odwołaniem się od decyzji rozwiązującej stosunek pracy. Powód nie żądał przywrócenia do pracy i wobec tego „o odszkodowaniu nie może być mowy”. Żądał natomiast ustalenia istnienia stosunku pracy i przy tego rodzaju roszczeniu nie może być mowy o odszkodowaniu, gdyż takie w ogóle nie przysługuje. Zdaniem Sądu drugiej instancji przedmiotem sporu jest wynagrodzenie za pozostawanie bez pracy od dnia 3 czerwca do 20 lipca 1998 r. w kwocie 5 893,75 zł (pismo procesowe strony pozwanej z dnia 27 października 1999 r.). Sąd Okręgowy rozpoznając apelację powoda uzupełnił materiał dowodowy i rozpoznał merytorycznie to roszczenie, ustalając następujący stan faktyczny. Rada Miejska w K. na posiedzeniu w dniu 9 grudnia 1997 r. wybrała powoda prezydentem Miasta K. W dniu 2 czerwca 1998 r. Rada podjęła uchwałę [...], w której odwołała cały Zarząd Miasta, w tym i powoda, który był jego przewodniczącym. W dniu 3 czerwca 1998 r. Wojewoda K., wykonując swoje czynności nadzorcze, stwierdził, że uchwała Rady Miasta z dnia 2 czerwca 1998 r. jest nieważna. W dniu 10 czerwca 1998 r. wręczono powodowi świadectwo pracy i pismo przewodniczącego Rady Miejskiej o ustaniu stosunku pracy z dniem 2 czerwca 1998 r. Prezes Rady Ministrów decyzją z dnia 31 lipca 1998 r. zawiesił z dniem 3 sierpnia 1998 r. organ wykonawczy Gminy K. i ustanowił z tym dniem na okres 2 lat Zarząd Komisaryczny Gminy. Naczelny Sąd Administracyjny-Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie wyrokiem z dnia 20 listopada 1998 r. uchylił decyzję nadzorczą Wojewody K. z dnia 3 czerwca 1998 r. W okresie od 3 czerwca do 10lipca 1998 r. powód pozostawał bez pracy, gdyż mimo starań ojej podjęcie na stanowisku Prezydenta Miasta, do pracy nie został dopuszczony. Ostatnio na stanowisku Prezydenta Miasta wynagrodzenie powoda wynosiło 5 893,75 zł i składało się z trzech stałych składników: wynagrodzenia zasadniczego w kwocie 1 640,00 zł, dodatku funkcyjnego w kwocie 717,50 zł i dodatku służbowego w kwocie 3 535,25 zł. Wszystkie te składniki wynagrodzenia wchodzą w skład wynagrodzenia wynikającego z osobistego zaszeregowania w rozumieniu art. 81 § 1 KP Sąd Okręgowy uznał, że roszczenie powoda dotyczące wypłaty wynagrodzenia za gotowość do świadczenia pracy w okresie od 3 czerwca do 10 lipca 1998 r. jest uzasadnione. W okresie tym powód pozostawał bez pracy i przez cały ten czas czynił starania o podjęcie pracy na dotychczasowym stanowisku, lecz nie został do niej dopuszczony przez stronę pozwaną. Powstaje tylko pytanie czy między stronami trwał stosunek pracy. Zdaniem Sądu drugiej instancji, z dniem 3 czerwca 1998 r. Wojewoda K. uchylił uchwałę Rady Miejskiej odwołującą powoda ze stanowiska Prezydenta. Decyzja Wojewody mimo, iż podlegała zaskarżeniu, była natychmiast wykonalna, czyli była skuteczna od chwili jej wydania. Stanowisko takie wynika z uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 listopada 1998 r. [...]. Skoro decyzja Wojewody była skuteczna z dniem jej wydania, to powód miał prawo uważać, że odwołanie go ze stanowiska Prezydenta stało się nieaktualne i że powinien nadal świadczyć pracę na tym stanowisku. Powód był gotów do świadczenia pracy na stanowisku Prezydenta Miasta. Dopiero z dniem 3 sierpnia 1998 r., to jest z dniem zawieszenia organu wykonawczego Gminy K. w czynnościach i ustanowienia zarządu komisarycznego, powód przestał być zobowiązany do świadczenia pracy na stanowisku Prezydenta Miasta. Za czas niewykonywania pracy, do której był gotów, powodowi należy się wynagrodzenie.