Postanowienie SN z dnia 18 lipca 2000 r., sygn. IV KZ 63/00

Na gruncie art. 459 § 3 kpk przyjąć należy, że osobą, której postanowienie „bezpośrednio dotyczy”, jest tylko taka osoba, nie będąca stroną, do której odnosi się wprost ta decyzja procesowa.

Sąd Najwyższy w sprawie Barbary F., po rozpoznaniu sprawy na skutek jej zażalenia na postanowienie Sądu Apelacyjnego w K. z dnia 15 czerwca 2000 r. o odmowie stwierdzenia nieważności postanowienia Sądu Powiatowego w T. z dnia 15 marca 1963 r., wydanego wobec Ernesta F., po wysłuchaniu wniosku prokuratora i skarżącej – postanowił, na podstawie art. 430 § 1 kpk, pozostawić zażalenie bez rozpoznania.

Uzasadnienie

Barbara F. wystąpiła o stwierdzenie w trybie przepisów kodeksu postępowania karnego nieważności postanowienia ówczesnego Sądu Powiatowego z 15 marca 1963 r., mocą którego, na podstawie art. 2 dekretu z 28 czerwca 1946 r. (Dz. U. 1946 r. Nr 41 poz. 237), orzeczono przepadek majątku Ernesta F., jej dziadka, na rzecz Skarbu Państwa. Zarządzeniem z 27 marca 2000 r. odmówiono przyjęcia tego wniosku powołując się na to, że instytucja nieważności wprowadzona do kpk z 1997 r. odnosi się jedynie do orzeczeń sądowych wydanych po wejściu w życie tego kodeksu, tj. od 1 września 1998 r. poczynając. W wyniku zażalenia Barbary F. Sąd Najwyższy postanowieniem z 22 maja 2000 r. uchylił zaskarżone zarządzenie i przekazał Sądowi Apelacyjnemu w K. sprawę do zbadania z urzędu kwestii nieważności postanowienia z 15 marca 1963 r. Sąd Najwyższy trafnie bowiem zauważył, że instytucja nieważności przewidziana w nowym kpk z 1997 r. rzeczywiście nie może odnosić się do orzeczeń wydanych przed dniem 1 września 1998 r., ale tylko do tych, które zapadły pod rządem poprzedniego kpk z 1969 r., gdyż nie znał on w ogóle owej instytucji. Znał ją jednak kpk z 1928 r., który stosowano w czasie wydawania postanowienia z 1963 r., przeto ocena podstaw nieważności powinna być dokonana na podstawie tamtych przepisów, aczkolwiek w trybie określonym przez obecnie obowiązujący kodeks. W wyniku rozpoznania tej kwestii Sąd Apelacyjny w K, zaskarżonym obecnie postanowieniem odmówił stwierdzenia nieważności podnosząc, że w sprawie tej nie nastąpiły w 1963 r., naruszenia, o jakich mowa była w art. 11 i 12 kpk z 1928 r., a które to uchybienia uzasadniały wówczas stwierdzenie nieważności orzeczenia. W zażaleniu na to rozstrzygnięcie Barbara F. podnosi, że dziadkowi jej nigdy nie udowodniono odstępstwa od obywatelstwa polskiego i decyzję z 1963 r. o przepadku majątku oparto na fałszywych podstawach, żąda przeto unieważnienia tej decyzji procesowej.