Wyrok SN z dnia 13 czerwca 2000 r. sygn. II UKN 585/99

1. Wytyczne Prezesa ZUS lub działającego w jego imieniu naczelnego lekarza Zakładu w zakresie stosowania zasad orzekania o niezdolności do pracy nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa.

2. Nie ma domniemania prawnego związku przyczynowego między deportacją w latach 1939-1956 na terytorium ZSRR, a stanem zdrowia powodującym całkowitą lub częściową niezdolność do pracy.

Przewodniczący SSN Andrzej Kijowski (sprawozdawca)

Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk, Roman Kuczyński

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2000 r. sprawy z wniosku Hieronima M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych-Oddziałowi w O. o rentę z tytułu niezdolności do pracy wskutek deportacji, na skutek kasacji wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 3 marca 1999 r. [...]

oddalił kasację.

Uzasadnienie

Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu wyrokiem z dnia 9 grudnia 1998 r. [...] oddalił odwołanie Hieronima M., które wnioskodawca wniósł od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w O. z dnia 11 lutego 1998 r., odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z deportacją na terytorium b. ZSRR, gdyż lekarz orzecznik ZUS nie stwierdził istnienia takiej niezdolności. W motywach tego rozstrzygnięcia Sąd Wojewódzki powołał się na poniższe ustalenia faktyczne i ich prawną ocenę.

Wnioskodawca, urodzony 20 października 1933 r., był w latach 1940-1946 deportowany do ZSRR, przebywając tam w ciężkich warunkach i chorując na malarię i tyfus. Po powrocie do kraju w latach 1957-1959 odbywał służbę wojskową a po niej podjął służbę w Milicji Obywatelskiej, wykonywaną do 1984 r., kiedy to przeszedł na rentę will grupie inwalidów w związku ze służbą w MO. U wnioskodawcy występują następujące schorzenia: przewlekła niewydolność wieńcowa stabilna, zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe w odcinku lędźwiowym kręgosłupa bez ograniczenia ruchomości i zespołu bólowego - korzeniowego, zmiany zwyrodnieniowe w stawach biodrowych bez istotnego ograniczenia ruchomości, choroba Dupuytrena obu rąk -po stronie lewej stan po operacji dobry z pełną ruchomością palców i chwytnością ręki, stan po operacji rozcięgna podeszwowego nogi lewej z pełną sprawnością ruchową palców i stopy, choroba wrzodowa dwunastnicy z przebytym krwawieniem, w okresie remisji objawów chorobowych i bez zaburzeń odżywiania, gruczolak prostaty 11°. U wnioskodawcy występuje przewlekła niewydolność naczyń wieńcowych w przebiegu miażdżycy ściany naczyń. Do najważniejszych czynników wewnątrzustrojowych w powstaniu miażdżycy zalicza się skłonność dziedziczną w zaburzeniu gospodarki lipidowej w zapoczątkowaniu procesu miażdżycowego, a do czynników zewnątrzustrojowych zalicza się otyłość, palenie tytoniu, odpowiedzialną i nerwową pracę. Pierwsze objawy niewydolności naczyń wieńcowych pojawiły się u wnioskodawcy w wieku ok. 52 lat, tj. w wieku, w którym obserwuje się początek największego nasilenia chorób tych naczyń. Występowały także dodatkowe czynniki sprzyjające rozwojowi miażdżycy, jak otyłość, palenie tytoniu, odpowiedzialna i nerwowa praca. Stopień zaawansowania i rozwoju niewydolności naczyń wieńcowych u wnioskodawcy był niewielki do 1994 r., co potwierdzają kolejne zapisy ekg, jak też wykonana w 1994 r. koronarografia wraz z próbą wysiłkową oraz obserwacja i wykonane w listopadzie 1994 r. na Oddziale Rehabilitacji Kardiologicznej w R. testy wysiłkowe, które wykazały dobrą tolerancję wysiłku. Stopień zaawansowania choroby był adekwatny do wieku i eliminacji niektórych czynników zagrożenia (palenie tytoniu). Postęp niewydolności naczyń wieńcowych po 1994 r. należy wiązać z procesem starzenia się naczyń krwionośnych prowadzącym do sztywności ściany naczyń. U wnioskodawcy nie występowały inne schorzenia sprzyjające rozwojowi miażdżycy; podczas okresowych badań w latach 1993-1998 nie stwierdzono zmian chorobowych naruszających sprawność ustroju.