Uchwała SN z dnia 15 czerwca 1999 r., sygn. III CZP 17/99

O istnieniu i zakresie odpowiedzialności właściciela lombardu za wady prawne rzeczy pozostawionej przez pożyczkobiorcę, a następnie zbytej osobie trzeciej, rozstrzyga treść tzw. umowy lombardowej oraz treść umowy sprzedaży.

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej, w sprawie z powództwa Waldemara M. przeciwko Witoldowi Ch. i Mirosławowi G. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Okręgowy w Lublinie postanowieniem z dnia 14 grudnia 1998 r. II Ca 615/98 do rozstrzygnięcia w trybie art. 390 kpc:

„Czy do odpowiedzialności właściciela lombardu z tytułu rękojmi za wady prawne rzeczy pozostawionej w lombardzie przez pożyczkobiorcę, a następnie zbytej osobie trzeciej, możliwe jest stosowanie przepisów o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady prawne – art. 556 § 2 kc, czy też właściwym byłoby stosowanie do tej odpowiedzialności przepisów dotyczących odpowiedzialności komisanta – art. 770 kc?”

podjął następującą uchwałę:

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w Lublinie wyrokiem z dnia 8 maja 1998 r. C 2187/97 oddalił powództwo Waldemara M. przeciwko Witoldowi Ch. i Mirosławowi G. o zapłatę.

Z uzasadnienia tego Sądu wynika, że powód kupił w lombardzie , którego właścicielami są pozwani, syntezator cyfrowy Kurtzweil K-2000 za kwotę 1.550 zł. Syntezator ten został następnie powodowi odebrany przez policję jako pochodzący z przestępstwa. Sąd uznał w tej sytuacji, że pożyczkobiorca upoważnił pozwanych do sprzedania w jego imieniu nie odebranego w terminie zastawu. Kwota uzyskana ze sprzedaży zastawionej rzeczy pokrywa należność z tytułu pożyczki wraz z odsetkami. Nabywca rzeczy w lombardzie działa na własne ryzyko i dokonując tam zakupu godzi się na będące elementem tej umowy zastrzeżenie o wyłączeniu odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady prawne i fizyczne. Umowa lombardowa jako umowa nienazwana jest w swej istocie podobna do umowy komisowej. Ma zatem zastosowanie art. 770 kc, w myśl którego komisant nie ponosi odpowiedzialności za wady rzeczy przez siebie sprzedanej, jeżeli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującego. Wyłączenie to jest bezskuteczne jedynie wtedy, gdy komisant o wadzie wiedział lub mógł się o niej z łatwością dowiedzieć. Na podstawie umowy sprzedaży i obowiązującego regulaminu pozwani wyłączyli swą odpowiedzialność za wady prawne sprzedanej rzeczy.