Wyrok SN z dnia 25 lutego 1998 r., sygn. III RN 117/97

Dochód uzyskany w wyniku realizacji prawa do zachowku w postaci zapłaty sumy pieniężnej odpowiadającej wartości części spadku (art. 991 § 1 kc) podlega podatkowi od spadków i darowizn, a nie podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu sprawy ze skargi Zofii S.-K. na decyzję Izby Skarbowej w W. z dnia 19 stycznia 1996 r. (...) w przedmiocie wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 1993, na skutek rewizji nadzwyczajnej Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego (...) od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 1997 r. (...) – uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Uzasadnienie

Zofia S.-K. złożyła w dniu 28 kwietnia 1994 r. w Drugim Urzędzie Skarbowym W.-Ś. zeznanie podatkowe za 1993 r., w którym wykazała dochód do opodatkowania (łącznie z dochodem małoletnich dzieci) w kwocie 394.730.000 starych zł. Wyliczony przez nią podatek wyniósł 137.588.000 starych zł. Zeznanie to nie zostało zakwestionowane przez organ podatkowy. Pismem z dnia 27 kwietnia 1995 r. Zofia S.-K. zwróciła się do Urzędu Skarbowego „o ustalenie nadpłaty w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 1993” i o zwrot nadpłaconej kwoty 8.382 zł. W uzasadnieniu powołała się na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 1994 r. K. 10/93 (Dz.U. 1994 r. Nr 126, poz. 626), w wyniku którego nabyła prawo do „preferencyjnego” opodatkowania, jako osoba samotnie wychowująca dzieci. W związku z tym uznała, że zachodzi podstawa do odpowiedniego obniżenia, wynikającego z zeznania zobowiązania podatkowego. Nadto podniosła, że nie podlegały opodatkowaniu wykazane przez nią dochody z tytułu renty odszkodowawczej oraz zachowku (łącznie 166.160.000 starych zł).

Urząd Skarbowy decyzją z dnia 14 czerwca 1995 r., wydaną na podstawie art. 45 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 1991 r. Nr 80, poz. 350 ze zm.), określił podatek za 1993 r. na 11.665,60 zł, wyliczając „kwotę do zwrotu” na 2.093,20 zł. W uzasadnieniu decyzji wskazano, że za podstawę opodatkowania przyjęto dochody ze stosunku pracy, rentę rodzinną, rentę odszkodowawczą wypłaconą po 30 kwietnia 1993 r. oraz zachowek. Uznano, że zachowek podlega opodatkowaniu jako „dochód z innych źródeł”.