Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 5 listopada 1997 r., sygn. III ZP 32/97

Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej, po rozpoznaniu na posiedzeniu wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich skierowanego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego o podjęcie uchwały zawierającej odpowiedź na następujące zagadnienie prawne:

„Czy pracownicy, w stosunku do których mogą być do dnia 31 grudnia 1997 r. stosowane przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie czasu pracy i zasad wynagradzania za pracę w godzinach nadliczbowych pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu (Tekst jednolity: Dz.U. 1986 r. Nr 18, poz. 97 ze zm.) mają prawo do dodatkowych dni wolnych od pracy na zasadach określonych w przepisach działu szóstego kodeksu pracy?”

podjął następującą uchwałę:

Pracownikom, wobec których z mocy art. 20 ustawy z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1996 r. Nr 24, poz. 110) stosuje się przez jeden rok od dnia 1 stycznia 1997 r. przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie czasu pracy i zasad wynagradzania za pracę w godzinach nadliczbowych pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu (Tekst jednolity: Dz.U. 1986 r. Nr 18, poz. 97 ze zm.), nie przysługują w tym okresie dodatkowe dni wolne od pracy przewidziane w przepisach działu szóstego kodeksu pracy.

Uzasadnienie

Zwracając się w dniu 11 sierpnia 1997 r. z wnioskiem o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie zagadnienia prawnego wskazanego w sentencji niniejszej uchwały, Rzecznik Praw Obywatelskich przytoczył poniższe wątpliwości.

Ustawą z dnia 2 lutego 1996 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 1996 r. Nr 24, poz. 110) zostały, począwszy od dnia 1 stycznia 1997 r., znowelizowane przepisy działu szóstego kodeksu o czasie pracy, ale przepisy wykonawcze, wydane przed tą datą na podstawie upoważnienia z art. 145 kp w brzmieniu sprzed nowelizacji, zachowują zgodnie z art. 20 ustawy nowelizacyjnej moc obowiązującą przez okres jednego roku od wejścia w życie nowych przepisów działu szóstego kodeksu. Innymi słowy, w okresie jednego roku od 1 stycznia 1997 r., czyli – jak twierdzi Rzecznik – do 31 grudnia 1997 r., pozostają w mocy przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1974 r. w sprawie czasu pracy i zasad wynagradzania za pracę w godzinach nadliczbowych pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu (Tekst jednolity: Dz.U. 1986 r. Nr 18, poz. 97 ze zm.). Rozporządzenie to zezwala na stosowanie wobec pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu dłuższej niż powszechnie obowiązująca normy czasu pracy (do 12, a nawet do 24 godzin na dobę) i w konsekwencji na inny rozkład tej normy w okresie rozliczeniowym. Z regulacji tej nie można jednak – zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich – wyprowadzić wniosku, iż rozporządzenie pozbawia wspomnianą grupę pracowników prawa do dodatkowych dni wolnych od pracy.