Uchwała składu 7 Sędziów SN z dnia 20 lutego 1985 r., sygn. III AZP 8/84

Sutkowski Wacław /przewodniczący/, Czarnecki Ryszard /sprawozdawca/, Kołakowski Krzysztof, Kuryłowicz W., Miłkowski Tadeusz, Piasecki Kazimierz, Zakrzewska Maria

Rozstrzygnięcie takiej sprawy nie może nastąpić bez wydania ostatecznej decyzji organu administracji orzekającej, że nieruchomość nie została użyta i jest zbędna na cele, dla których nastąpiło jej nabycie.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przekazanego przez Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 27 października 1984 r. SA/Lu 145/83

Czy pod pojęciem "nieruchomość wywłaszczona" w rozumieniu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /t.j. Dz.U. 1974 nr 10 poz. 64/ należy rozumieć również nieruchomość nabytą na podstawie umowy, stosownie do art. 6 tej ustawy, czy też żądanie zwrotu takiej nieruchomości, która nie została użyta i jest zbędna na cele, dla których orzeczono by jej wywłaszczenie, podlega rozpoznaniu na drodze sądowej?

podjął następującą uchwałę:

Nieruchomością wywłaszczoną w rozumieniu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /t.j. Dz.U. 1974 nr 10 poz. 64/ jest także nieruchomość zbyta na podstawie umowy przewidzianej przez art. 6 tej ustawy.

Sprawa o zwrot wymienionej nieruchomości /i o spowodowane nim rozliczenie/ podlega rozpoznaniu na drodze sądowej.

Uzasadnienie

W 1971 r. Skarb Państwa zawarł z rodzicami Zofii B. umowę nabycia nieruchomości przewidzianą przez art. 6 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości /t.j. Dz.U. 1974 nr 10 poz. 64/. W 1982 r. Zofia B. wystąpiła do Naczelnika Miasta z żądaniem zwrotu nieruchomości, twierdząc, że nie została ona użyta na cele, dla których doszło do jej nabycia. Naczelnik Miasta odmówił zwrotu nieruchomości, ale Wojewoda w T. uchylił jego decyzję i umorzył postępowanie pierwszej instancji, przy czym zajął stanowisko, że "o odmowie zwrotu nieruchomości nabytej w trybie art. 6 powołanej ustawy wypowiada się sąd". Jednakże Naczelny Sąd Administracyjny uchylił decyzję Wojewody w T. z uzasadnieniem, że według art. 34 ustawy orzeczenie o zwrocie nieruchomości należy do właściwości organu administracji państwowej także w wypadku, gdy własność nieruchomości została przeniesiona w drodze umowy z art. 6 ustawy. Od wyroku powołanego Sądu Minister Sprawiedliwości złożył rewizję nadzwyczajną. W toku postępowania wywołanego złożeniem tej rewizji Kolegium Kompetencyjne przy Sądzie Najwyższym rozstrzygnęło spór między organem administracji a sądem w innej sprawie o zwrot nieruchomości nabytej na podstawie art. 6 ustawy, mianowicie w ten sposób, że uznało, iż sąd jest właściwy do rozpoznania żądania zbywczyni nieruchomości w przedmiocie zobowiązania Przedsiębiorstwa Transportu do przeniesienia na nią własności nieruchomości zbytej uprzednio temu Przedsiębiorstwu, z tym zastrzeżeniem, że organ administracji orzeka o niewykorzystaniu i zbędności nieruchomości na cele, dla których nabycie nastąpiło.