Wyrok NSA z dnia 13 kwietnia 2023 r., sygn. I OSK 573/22

Zasada praworządności nakazuje działanie organów administracji publicznej wyłącznie na podstawie i w granicach prawa. Derogacja art. 256 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym i nauce skutkuje pierwotną bezprzedmiotowością postępowania administracyjnego dotyczącego nabycia prawa własności nieruchomości przez uczelnie publiczne.

Dnia 13 kwietnia 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Mariola Kowalska Sędziowie: sędzia NSA Piotr Niczyporuk sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2023 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Akademii [...] im. J. Ś. w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2021 r., sygn. akt I SA/Wa 2202/20 w sprawie ze skargi Akademii [...] im. J. Ś. w G. na postanowienie Ministra Rozwoju z dnia [...] lipca 2020 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 19 maja 2021 r., I SA/Wa 2202/20 oddalił skargę Akademii [...] im. J. Ś. w G. na postanowienie Ministra Rozwoju z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach sprawy:

Pismem z dnia [...] grudnia 2019 r. Akademia [...] im. J.Ś. w G. złożyła do Wojewody P. wniosek o wydanie, w trybie art. 256 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U.2017.2183 ze zm.), dalej jako "u.P.s.w.", decyzji stwierdzającej nabycie z mocy prawa przez Akademię [...] im. J. Ś. w G. z dniem [...] września 2005 r. prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w gminie D., obręb [...] J., oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 5,06 ha, zapisanej w księdze wieczystej nr [...]. Wojewoda P. postanowieniem nr [...] z dnia [...] czerwca 2020 r. odmówił wszczęcia postępowania w ww. sprawie, wskazując, iż brak jest podstawy prawnej do wydania decyzji administracyjnej w trybie art. 256 u.P.s.w. Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła Akademia [...] im. J. Ś. w G., a Minister Rozwoju rozpatrując sprawę ponownie wskazał, że ww. postanowienie Wojewody P. z dnia [...] czerwca 2020 r. wydane zostało na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem w sytuacji, gdy żądanie wszczęcia postępowania w rozumieniu art. 61 k.p.a. zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. W niniejszej sprawie Akademia [...] im. J. Ś. w G. wniosła o wydanie, w trybie art. 256 u.P.s.w., decyzji stwierdzającej nabycie z mocy prawa przez ww. Akademię z dniem [...] września 2005 r. prawa własności nieruchomości, położonej w gminie D., oznaczonej jako działka nr [...] o powierzchni 5,06 ha. Wskutek wyeliminowania przepisu art. 256 u.P.s.w. z porządku prawnego i braku uregulowań w aktualnie obowiązującej ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U.2018.1668 ze zm.), dalej jako u.P.s.w.n., w zakresie odpowiadającym uchylonemu art. 256 u.P.s.w., organ uznał, że brak jest podstawy prawnej pozwalającej na wydanie przez organ administracji decyzji stwierdzającej nabycie prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, pozostającej w użytkowaniu wieczystym uczelni publicznej, na rzecz tej uczelni. Brak zatem przepisu prawnego, na podstawie którego można wydać rozstrzygnięcie w przedmiocie żądania strony oznacza, iż w niniejszej sprawie zaistniały "inne uzasadnione przyczyny", o których mowa w art. 61a § 1 k.p.a., uzasadniające odmowę wszczęcia postępowania. W konsekwencji, postanowieniem z dnia [...] lipca 2020 r. nr [...] Minister Rozwoju utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Wojewody [...] z dnia [...] czerwca 2020 r. w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania.