Wyrok NSA z dnia 21 kwietnia 2023 r., sygn. I FSK 237/20

Podatek od towarów i usług

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ryszard Pęk, Sędzia NSA Arkadiusz Cudak, Sędzia del. WSA Dominik Mączyński (sprawozdawca), po rozpoznaniu w dniu 21 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 6 listopada 2019 r. sygn. akt I SA/Gl 803/19 w sprawie ze skargi A. B. na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 kwietnia 2019 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) oddala skargę, 3) zasądza od A. B. na rzecz Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej kwotę 460 zł (słownie: czterysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Postępowanie przed organem.

1.1. A. B. (dalej: skarżący lub A. B.) wniosło skargę na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej informacji Skarbowej z dnia 12 kwietnia 2019 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług.

1.2. W dniu 13 lutego 2019 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania A. B. za podatnika VAT w związku z utratą z mocy prawa własności działek nr [...] w zamian za odszkodowanie oraz stwierdzenie czy działało ono jako organ władzy publicznej.

1.3. We wniosku wskazano, że A. B. jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Na podstawie decyzji z dnia 21 maja 2013 r., A. B. [...] stwierdził nabycie przez A. B. z mocy prawa z dniem 1 stycznia 1999 r. nieodpłatnie prawa własności nieruchomości Skarbu Państwa, zajętej pod drogę wojewódzką nr [...], położonej w gminie C. Nabycie nastąpiło na podstawie art. 60 ust 1 i 3 w związku z art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz.U z 1998 r. Nr 133 poz. 872 ze zm.) oraz art. 2a ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 19 poz. 115 ze zm.). Zgodnie z art. 60 ust. 1 pierwszej z ww. ustaw, mienie Skarbu Państwa będące we władaniu instytucji i państwowych jednostek organizacyjnych przejmowanych z dniem 1 stycznia 1999 r. przez jednostki samorządu terytorialnego na podstawie przepisów ustawy kompetencyjnej oraz przepisów niniejszej ustawy, z tym dniem staje się z mocy prawa mieniem właściwych jednostek samorządu terytorialnego chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej. Na podstawie art. 103 ust. 1 tej ustawy, Rada Ministrów w dniu 15 grudnia 1998 r. wydała rozporządzenie w sprawie ustalenia wykazu dróg krajowych i wojewódzkich (Dz.U. z 1998 r., Nr 160, poz. 1071). W załączniku nr 2 wymieniono jako drogę wojewódzką drogę [...]. Stosownie do art. 2a ustawy o drogach publicznych, drogi wojewódzkie stanowią od dnia 1 stycznia 1999 r. własność właściwego samorządu województwa. Skoro nabycie nastąpiło nieodpłatnie, A. B. nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT. Po nabyciu przedmiotowej nieruchomości przez A. B. (podatnika VAT) była ona zarządzana przez [...] - jednostkę budżetową A. B.1 (dalej: "A.B.1"), która od grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2016 r. była samodzielnym, odrębnym od A. B., czynnym podatnikiem VAT. A.B.1 [...] (jako jednostce organizacyjnej, będącej zarządem drogi wojewódzkiej) z mocy prawa przysługiwało nieodpłatne prawo trwałego zarządu przedmiotowej nieruchomości, na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Nieruchomości nie zostały nabyte przez Wnioskodawcę w celu ich dalszej odsprzedaży. Decyzją A. B.1 z dnia 3 kwietnia 2003 r. przedmiotowe działki zostały przeznaczone pod lokalizację autostrady płatnej A. W konsekwencji powyższego decyzją z dnia 16 sierpnia 2013 r. A. B.1 stwierdził przejście z mocy prawa z dniem 6 maja 2003 r. (to jest z dniem ostateczności decyzji o lokalizacji autostrady A.) na własność Skarbu Państwa nieruchomości oznaczonej jako ww. działki. Decyzja uprawomocniła się 7 września 2013 r. Z uwagi na pozbawienie A. B. prawa własności ww. działek, decyzją A. B.1 z dnia 12 czerwca 2017 r. zostało ustalone na jego rzecz odszkodowanie w wysokości 408.841,00 zł. Zostało one powiększone o kwotę 20.442,05 zł to jest o kwotę równą 5% wartości nieruchomości, zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2008 r. Nr 154, poz. 958). Wysokość odszkodowania została ustalona w oparciu o operat szacunkowy z dnia 15 stycznia 2017 r., określający wartość przedmiotowej działki, według stanu na dzień 3 kwietnia 2003 r. (to jest na dzień wydania decyzji lokalizacyjnej autostrady płatnej A.), natomiast wartość nieruchomości według stanu na dzień 9 listopada 2016 r. Decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna z dniem 6 lipca 2017 r. Wypłata ww. odszkodowania nastąpiła w dniu 19 lipca 2017 r. i z tym dniem powstał po stronie A. B. obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towaru w postaci nieruchomości gruntowej zabudowanej nawierzchnią asfaltową i chodnikiem z kostki betonowej, w zamian za odszkodowanie. W dniu 21 lipca 2017 r. A. B. wystawiło fakturę VAT na kwotę 429.283,05 zł - w tym podatek VAT w wysokości 23%, to jest 80.272,44 zł. Na mocy postanowienia Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 lipca 2018 r., utrzymanego w mocy postanowieniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 sierpnia 2018 r. pozostawiono bez rozpatrzenia wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego, dotyczący podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku dostawy nieruchomości za odszkodowaniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i 10a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2174, ze zm.; dalej: ustawa o PTU).