Wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. I FSK 732/22

1. Odliczenie naliczonego podatku od towarów i usług od kwoty podatku należnego jest możliwe tylko, jeśli towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a neutralność podatku od towarów i usług podkreśla znaczenie tożsamości dostawcy oraz tożsamości towaru lub tożsamości usługi. 

2. W przypadku "obrotu wewnątrzkrajowego" (dostaw towarów lub świadczenia usług) istnieją dwie zasadnicze przesłanki odliczenia podatku naliczonego: podatnik musi posiadać szczególnego rodzaju rachunek, czyli fakturę (fakturę VAT) oraz powinien objąć ekonomiczne władztwo nad rzeczą albo świadczona mu usługa winna być rzeczywiście wykonana. Niespełnienie któregokolwiek z tych warunków wyklucza redukcję należnego podatku od towarów i usług o kwoty podatku naliczonego. Samo legitymowanie się fakturą, bez objęcia ekonomicznego władztwa nad rzeczą lub bez rzeczywistego wykonania udokumentowanej w niej usługi, nie uzasadnia odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług.

3. Jeżeli organ podatkowy stwierdzi jedną lub drugą niedoskonałość, bez potrzeby ustalania tzw. dobrej wiary podatnika ma prawo, a przede wszystkim – przez wzgląd na neutralność podatku oraz interes finansów publicznych - obowiązek zanegowania odliczenia.

4. Należyta staranność podatnika w kontaktach handlowych z kontrahentami jest kluczowa dla ochrony jego praw, a niewywiązanie się z niej może skutkować brakiem prawa do odliczenia podatku naliczonego. Przy tym postępowanie karne skarbowe nie służy jedynie zapobieżeniu umarzającej roli upływu czasu, ale także ustaleniu prawdy materialnej w sprawie.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Izabela Najda-Ossowska, Sędzia NSA Mariusz Golecki (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Adam Nita, po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej sprawy ze skargi kasacyjnej P. sp. j. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 stycznia 2022 r., sygn. akt I SA/Po 692/21 w sprawie ze skargi P. sp. j. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu z dnia 30 czerwca 2021 r., nr 3001-IOV-22.4103.7.2021 w przedmiocie określenia nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do zwrotu za styczeń 2011 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od P. sp. j. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu kwotę 2.700 (słownie: dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.