Wyrok NSA z dnia 29 września 2022 r., sygn. II OSK 3051/19

Urząd stanu cywilnego nie może odmawiać towarzystwu ubezpieczeniowemu dostępu do danych z karty zgonu, powołując się na tajemnicę statystyczną.

Gazeta Prawna nr 192/2022

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędziowie Sędzia NSA Tomasz Zbrojewski Sędzia del. WSA Jan Szuma (spr.) Protokolant starszy asystent sędziego Ewa Dubiel po rozpoznaniu w dniu 29 września 2022 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej [...] S.A. w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 maja 2019 r. sygn. akt II SA/Gl 191/19 w sprawie ze skargi [...] S.A. w [...] na decyzję Wojewody Śląskiego z dnia 14 stycznia 2019 r. nr SOI.6231.6.2018 w przedmiocie odmowy udostępnienia kserokopii karty zgonu 1. uchyla zaskarżony wyrok i zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] z dnia 24 września 2018 r., nr USC.5364.8.2018, 2. zasądza od Wojewody Śląskiego na rzecz [...] S.A. w [...] kwotę 1037 (jeden tysiąc trzydzieści siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 24 maja 2019 r., II SA/Gl 191/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę [...] S.A. z siedzibą w [...] na decyzję Wojewody Śląskiego (zwanego dalej "Wojewodą") z dnia [...] stycznia 2019 r., [...], którą utrzymano w mocy decyzję Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w [...] (zwanego dalej "Kierownikiem Urzędu") z dnia [...] września 2018 r., [...] o odmowie udostępnienia kserokopii karty zgonu.

Powyższe rozstrzygnięcia wydano w następujących okolicznościach.

Wnioskiem z dnia 4 września 2018 r. [...] S.A zwróciło się do Urzędu Stanu Cywilnego w [...] o udostępnienie karty zgonu lub wskazanie placówki medycznej, która wystawiła ten dokument w stosunku do S. Z. .

Decyzją z dnia [...] września 2018 r., [...] Kierownik Urzędu, działając na podstawie art. 2 ust. 6 w zw. z art. 26 ust. 4 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (na datę decyzji tekst jednolity Dz.U. z 2016 r., poz. 2064 z późn. zm., dalej "P.a.s.c."), art. 10 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (na datę decyzji tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 997 z późn. zm., dalej "u.s.p.") i art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (obecnie tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 735 z późn. zm., dalej "K.p.a."), odmówił [...] S.A udostępnienia wnioskowanej karty zgonu. Organ wskazał, że karta zgonu stanowi dla kierownika Urzędu Stanu Cywilnego wyłącznie podstawę sporządzenia aktu zgonu. Dokonując zatem rejestracji kierownik ogranicza swoje czynności do sporządzenia oraz przekazania stosownych danych uprawnionemu podmiotowi, to jest urzędowi statystycznemu. Nie prowadzi przy tym żadnego postępowania i nie gromadzi żadnych materiałów, przetwarzając jedynie dane zawarte w karcie zgonu wyłącznie dla potrzeb statystyki publicznej. Zgodnie z art. 10 u.s.p. dane jednostkowe identyfikowalne zebrane w badaniach statycznych podlegają bezwzględnej ochronie. Mogą być one wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statycznych. Stosowne zmiany ustawodawca wprowadził też w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2020 r., poz. 1947, dalej "u.c.ch.z.") stanowiąc, że lekarze stwierdzający zgon i jego przyczyny obowiązani są, dla potrzeb statyki publicznej, udzielić na żądanie właściwych organów wyjaśnień odnoszących się do faktu zgonu i jego przyczyny, przy czym wyjaśnienia te stanowią tajemnicę prawnie chronioną (art. 11 ust. 7 ustawy).